دو جانب عفت - مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

متحمل مىشده است؛ به طورى كه حتى مرگ پسر جوانش مانع از پيشرفت كارش نشده است. آرى، نابرده رنج، گنج ميسر نمىشود.

مرحوم صاحب جواهر علاوه بر آن كه از مرده نترسيد، بلكه در كنار جسد مرده پسر نشست و به كارش ادامه داد.

به هر حال، جبن يا خوفى كه از ضعف نفس نشأت بگيرد، مذموم و از رذايل اخلاق است.

امّا جبن و خوفى كه منشأ عقلانى داشته باشد ـ مثل خوف از خداى بزرگ به خاطر گناه و معصيت ـ علاوه بر آن كه مذموم نيست، بلكه از فضايل اخلاق و از آداب و عبوديت محسوب مىشود.

دو جانب عفت

جانب افراط عفّت، شرَه و جانب تفريط آن، خمود است.

شَرَه، يعنى توغّل و فرورفتن در لذّات شهوانى و به تعبير رايج، شهوت رانى كردن؛ و خمود، يعنى عدم تحرك و جنبش در امورى كه فعاليت در آنها براى آدم ضرورى است.

دو جانب عدالت

جانب افراط عدالت، ظلم و جانب تفريط آن انظلام است. ظلم يعنى تجاوز به جان، مال، حق و ناموس ديگران و انظلام، يعنى زير بار ظلم رفتن و ظلم را پذيرا شدن و بر تجاوز ظالم گردن نهادن (رواياتى ه در ذمّ ظلم و انظلام و ساير رذايل اخلاق است، در مباحث بعدى ذكر مىشود).