نفس مجمع القوى است - مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

مبانی اخلاق اسلامی - نسخه متنی

تألیف: مختار امینیان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

يا ايَّتُها النَّفْسُ الْمُطمَئِنَّهُ. اِرْجِعى اِلى رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَةً فَادْخُلى فى عِبادى وَ ادْخُلى جَنَّتى؛

اى نفس مطمئنه! خشنود و خداپسند به سوى پروردگارت بازگرد و در ميان من درآى و در بهشت من داخل شود.

نفس مجمع القوى است

فلاسفه اسلامى بر اين سخن اذعان نموده و آن را به صورت يك قانون و اصل مسلم تلقى كرده‏اند كه «النَّفْسُ فى وَحْدَتِهِ كُلُّ الْقُوى»؛ يعنى نفس در عين يكى بودن، تمام قواست. چه قوت و نيرويى كه منشأ خير و خوبىها است؛ مانند قوع عقليّه ملكيّه و چه قوايى كه هم خيرات و هم شرور از آن نشأت مىگيرد؛ مانند قوّه غضبيّه، قوّه شهويّه و قوّه هميّه. پس با توجه به اين كه هر يك از قوا، قوّه‏اى است براى نفس و قسمتى از نفس را تشكيل مىدهد و به خاطر نسبت داده شدن هر يك از قوا به نفس، عنوان غيريّت به ذهن انسان تبادر مىكند. مع الوصف، نبايد به اين تبادر و سبقت ذهنى توجه نمود، بلكه عينيت نفس يا هر يك از قوا را بايد اذعان نمود و نسبت هر يك از قوا به نفس را بايد نسبت و اضافه بيانيه دانست؛ مانند «خاتم فضّه» (انگشتر نقره) كه مضاف عين مضاف اليه است؛ نه مثل «غلام زيد» كه مضاف، غير از مضاف اليه است. اضافه قوا به نفس، مانند اضافه سُور و آيات قرآن است به قرآن. مىگوييم سُوَر قرآن يا آيات قرآن.

كوتاه سخن آن كه، هيچ يك از قوا از نفس جدا نيست، بلكه همه آنها از شؤونات نفس واحد است.

علماى اخلاق مىگويند: تجمّع اين قوا در محيط نفس و عينيّت آنها با هم، شبيه آن است كه شخصى حكيم با سه موجود متخالف الطبع، مانند

/ 173