مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

على (عليه السلام): اَلسَّخاءُ وَ الشَّجاعَةُ غَرائِزُ شَريفَةٌ يَضْعُهاَ اللّه‏ُ سُبْحانَهُ فيمَنْ اَحَبَّهُ وَ امْتَحَنَهُ(1).

سخاوت و شجاعت، صفات نيكويى هستند كه خدواند آنها را در كسى قرار مىدهد كه دوستش بدارد و وى را بيازمايد.

على (عليه السلام): اَشْجَعُ النّاسِ مَنْ غَلَبَ الْجَهْلَ بِالْعِلْمِ.(2)

شجاعت‏ترين مردم كسى است كه با علم بر نادانى چيره گردد.

قيلَ للْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلامُ مَا الشَّجاعَةُ؟ قالَ: مُوافَقَةُ الاْقْرآنِ وَالصَّبْر عِنْدَ الطِّعانِ.(3)

از امام حسن (عليه السلام) پرسيدند: شجاعت چيست؟ فرمود: يارى دوستان و ايستادگى در برابر عيب جويى و نزاع.

امام صادق (عليه السلام): ثُلاثَةٌ لا تُعْرَفُ اِلاّ فى ثَلاثِ مَواطِنَ: لا يَعْرَفُ الْحَليمُ الاّ عِنْدَ الغَضَبِ وَ لاَ الشُّجاعُ اِلاَ عِنْدَ الحَرْبِ وَ لاَ اَلاْخُ اِلاّ عِنْدَ الْحاجَةٍ.(4)

سه چيز است كه جز در سه جا شناخته نمىشود: شخص بردبار به هنگام خشم وغضب شناخته نمىشود و شجاع جز به هنگام جنگ و برادر جز به هنگام نياز.

مىگويند پورياى ولى كه قهرمان كشتى زمان خود بود و پشت همه قهرمانان را به خاك افكنده بود، چون به دربار شاهى رسيد تا با كشتىگير دربار مصاف دهد، قهرمان دربارى در حال رزم به پوريا گفت: اگر من از دست تو شكست بخورم، نان من و مادر و همسرم قطع مىشود. در اين جا پوريا براى رضاى خدا و عدم قطع روزى يك انسان، بر نفس امّاره

(1). غرر الحكم.

(2). غرر الحكم.

(3). ابن شعبه حرانى، تحف العقول، ص 163.

(4). همان، ص 329 (حديث نهم از احاديث مشهور به نثر الدرر).