مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

گرديد. من انتظار داشتم فرزندم بالاتر از آنچه شده است بشود.

شيخ مرتضى انصارى، از نظر علم و عبادت، سرآمد تمام علما گرديد. چنانچه در ميان علما مشهور است، هنگامى كه او دار فانى را بدرود گفتند و به سراى ديگر شتافتند؛ علم خود را به ميرزاى بزرگ شيرازى كه از شاگردانش بود، واگذار كردند و عبادتش را به شيخ حبيب اللّه‏ گيلانى رشتى املشى سپردند؛ امّا تقواى بى نظيرش را با خود به عالم ديگر بردند.

2 و 3. تعليم و تربيت سالم: دومين و سومين عامل كه در انسان سازى مؤثّر است، عامل تعليم و تربيت است.

در زمينه تعليم و تربيت، دانشمندان فن كتاب‏ها نوشته و مطالب مفيدى بيان داشته‏اند؛ امّا ما در اين جا فقط به اشارت اكتفا مىكنيم.

تعليم و تربيت غالبا در كنار هم ذكر مىشود و اين به خاطر وجه اشتراكى است كه با هم دارند؛ يعنى در پاره‏اى از مصاديق با هم مشتركند، و مانند دو دوست غالبا در كنار هم قرار دارند.

اين دو عنوان از نظر مفهوم با هم متغاير، امّااز نظر مصداق گاهى با هم جمع مىشوند و به اصطلاح علماى منطق رابطه آنها با هم عموم و خصوص مِن وجه است؛ چون يك ماده اجتماع و دو ماده افتراق دارند.

توضيح مطلب

تربيت به معناى پرورش و تعليم به معناى آموختن و آموزش است. اين دو واژه از نظر مفهوم با همديگر تفاوت و تغاير دارند؛ امّا از نظر مصاديق گاهى با هم جمع مىشوند و گاهى هم از همديگر افتراق پيدا مىكنند؛ مثلاً در مورد انسان‏ها، هم تعليم صدق مىكند و هم تربيت؛ يعنى انسان‏ها هم پرورش مىبينند و هم آموزش.