مبانی اخلاق اسلامی نسخه متنی

آگاه باشيد كه جهاد بهاى بهشت است (براى رسيدن به بهشت بايد جهاد كرد) پس هر كس با نفس خود جهاد كند، آن را مالك گردد و اين امر بالاترين پاداش الهى است براى كسى كه بدان آگاهى داشته باشد.

و رسول خدا (صلّى الله عليه وآله وسلّم) فرمود:

جاهِدُوا اَنْفَسَكُمْ بِقِلّةِ الطَّعامِ وَ الشَّرابِ تُظِلُّكُم الْمَلائِكَةِ وَ يَفِرُّ عَنْكُمُ الشَّيْطانُ.(1)

با نفس‏هاى خود جهاد كنيد: با كم كردن از غذا و نوشيدنى، تا فرشتگان بر شما سايه افكنند و شيطان از شما فرارى گردد.

اگر تخليه نفس با جهاد اكبر از حيث مفهوم متحّد نيست، از نظر مصداق با هم اتحاد دارند و نسبت ميانشان تساوى است.

جهاد با نفس از جهاد با دشمن خارجى مشكل‏تر است؛ چنانچه مىبينيم جهادگران با دشمنان خارجى، بسيارند، امّامجاهدين با نفس اماره بسيار كم هستند. به همين ترتيب، تخليه نفس از رذايل، از تحليه آن به فضايل بسيار دشوارتر است.

شيخ محمود شبسترى در گلشن راز (ص 83) درباره تخليه نفس از رذايل، كه دور ساختن موانع سيرو سلوك از مسير تكامل است، مىگويد:

(1). ميزان الحكمه، ج 2. ص 143.