آيه: 116 وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى
ترجمه:
وزماني كه به فرشتگان گفتيم : براي آدم سجده كنيد، پس همگي سجده كردند، مگر ابليس كه سرپيچي و امتناع رد.نکته ها
اين ششمين مرتبه اي است كه از آغاز قرآن تاكنون به داستان آدم و ابليس برمي خوريم ، قبلا نيز در سوره هاي بقره ، اعراف ، حجر، اسراء و كهف در اين مورد اشاراتي شده بود. (632) مراد از عهد و پيمان ، همان فرمان نخوردن از گياه مخصوص است و مراد از نسيان ، دقّت نكردن در انجام فرمان ، وگرنه فراموشي مطلق ، عتاب و انتقاد ندارد. منظور از ((عزم ))، اراده ي محكم در برابر وسوسه هاي ابليس است .امام كاظم (ع) فرمود: فرمان سجده ونافرماني ابليس ، نوعي تسلّي ودلداري پيامبر اسلام است كه اگر به فرمان تو عمل نشد نگران نباش كه ابليس فرمان مرا نيز اطاعت نكرد. (633)پيام ها:
1- خداوند، بشر را به حال خود رها نكرده است . (عهدنا الي آدم )2- انسان موجودي است كه به طور طبيعي در معرض خطر افراط وتفريط قرار دارد، مگر آنكه خداوند انسان را حفظ نمايد. (لا تعجل فنسي )3- عزم بر انجام تكاليف الهي ، لازم است . (لم نجد له عزما)4- از عوامل مهم انحراف انسان ، يكي غفلت از كرامت و مقام انسانيّت و ديگري غفلت از دشمن دروني و بيروني است كه قرآن بارها بر آن هشدار داده است . (و اذقلنا)5- سجده فرشتگان بر آدم ، به دستور خداوند بر كرامت هاي والاي آدم ونشانه ي برتري او بر آنها بود وگرنه ابليس نمي گفت : ((انا خير منه )) (اسجدوا لآدم )6- فرشتگان در انجام مأموريت الهي ، لحظه اي درنگ نمي كنند. (فسجدوا)632-تفسير كبير فخررازي
633-كافي ، ج 1، ص 412