آيه: 123 قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى - تفسیر نور سوره طه نسخه متنی

آيه: 123 قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلَا يَضِلُّ وَلَا يَشْقَى

ترجمه:

(خداوند به آدم وحوا) فرمود: از آن (بهشت و مقام والا) فرود آييد (كه ) بعضي از شما، دشمن بعض ديگر خواهد بود، پس اگر از جانب من رهنمودي براي شما آمد، پس (بدانيد كه ) هر كس از رهنمود من پيروي كند، نه گمراه مي شود و نه تيره بخت .

نکته ها

((اجتباء)) از ((جبايه)) به معناي جمع آوري و انتخاب و برگزيدن است .

((تاب )) اگر با حرف ((الي )) بيايد، توبه ي انسان خواهد بود، مثل جمله ((تبت اليك )) ولي اگر در كنار حرف ((علي )) قرار گرفت ، توبه ي خداوند قلمداد مي گردد، مانند آيه ي فوق يعني خداوند لطف خودش را بر بنده باز گرداند.

در اينكه مخاطب ((اهبطا)) چه كساني هستند، مي توان گفت : يا آدم و حوا هستند، يا انسان و شيطان است ، و يا آدم و ذريّه او بوده اند.

در حديثي از پيامبر اكرم (ص ) نقل شده است كه فرمودند: هيچ پيامبري به اندازه حضرت آدم (ع) گريه نكرد. (642) تا پس از نافرماني توبه كند.

پيام ها:

1- در گزينش افراد به سرشت پاك آنها توجّه كنيد و يكي دو لغرش را ملاك ردّ انتخاب قرار ندهيد. (ثم اجتباه ربّه فتاب عليه )

2- گناه آدم ، قبل از بعثت او به مقام پيامبري بوده است . (ثم اجتباه )

3- زمان ، در گزينش نقش دارد. (ثم ّ اجتباه ) (((ثم ّ)) نشان گذشت زمان است )

4- پذيرش توبه ، از شئون ربوبيت الهي است . (ثم ّ اجتباه ربّه فتاب عليه )

5- به جاي طرد نيروهاي خلافكار، آنها را با عفو، جذب و هدايت كنيم . (فتاب عليه و هدي )

6- توبه ، زمينه ي هدايت است . (فتاب عليه و هدي )

7- پذيرش توبه ، مانع بروز آثار وضعي گناه نيست . (فتاب عليه اهبطا)

8- يك گناه مي تواند نسلي را در هبوط نگه دارد. (اهبطا منها جميعا)

9- هبوط بشر، سبب بروز دشمني ها مي گردد. (اهبطا... بعضكم لبعض عدّو)

10- اوّولين بشارت به آدم ، آمدن رهنمودهاي الهي است كه با پيروي از آنها راه براي سعادت و برگشت به بهشت باز مي شود. (اهبطا فمن اتبع ...)

11- آمدن انبيا و هدايت الهي قطعي است . (((يأتينّكم )) نون تأكيد دارد)

12- در مديريت و تربيت ، حتّي اگر بنا به مصالحي فرمان اخراج داديم باز هم وسيله ي رشد وبازسازي او را فراهم كنيم . (اهبطا يأتينّكم منّي هدي ...)

13- كسي جز خداوند نمي تواند هادي و راهنماي انسان باشد. (يأتينّكم منّي هدي )

14- در جهان مادّيات ، بروز تضاد و تزاحم قطعي است ، مهم آن است كه انسان در اين بين خط الهي را گم نكند. (بعضكم لبعض عدو... فمن اتّبع هداي ...)

15- انسان ها در انتخاب آزادند. (فمن اتّبع )

16- خوشبختي و نجات انسان ، در سايه ي پيروي از اوامر الهي است . (فمن اتّبع هداي فلايضل ّ و لا يشقي )

642-تفسير كبيرفخررازي