آيه: 96 قَالَ بَصُرْتُ بِمَا لَمْ يَبْصُرُوا بِهِ فَقَبَضْتُ قَبْضَةً مِّنْ أَثَرِ الرَّسُولِ فَنَبَذْتُهَا وَكَذَلِكَ سَوَّلَتْ لِي نَفْسِي
ترجمه:
(سامري ) گفت : من به چيزي پي بردم كه (ديگران ) به آن پي نبردند، پس من مشتي از آثار رسول (حق ّ) را بر گرفتم ، پس آن را (در گوساله ) افكندم و اين گونه نفسم اين كار را در نظرم بياراست (وفريب داد).نکته ها
جمله ي ((بصرت به )) معمولا در ((بصيرت )) به معناي فهميدن كه جمع آن ((بصائر)) است بكار مي رود، نه در ((بصر)) به معناي چشم كه جمع آن ((ابصار)) است . (610) در كتاب ((احتجاج طبرسي )) آمده است كه وقتي حضرت علي (ع) بصره را فتح كرد، مردم دور آن حضرت را گرفتند تا سخنان او را بشنوند، چشم حضرت در ميان مردم به حسن بصري افتاد كه چيزي را يادداشت مي كرد.امام (ع) با صداي بلند او را مخاطب قرار داده و فرمودند: چه مي كني ? عرض كرد سخنان شما را مي نويسم تا براي ديگران بازگو نمايم . امام (ع) فرمودند: آگاه باشيد كه هر قوم و جمعيّتي يك سامري دارد و تو اي حسن ! سامري اين امّت هستي ، تو از من آثار رسول خدا را مي گيري و با هواي نفس و تفسير به رأي خودت ، مكتب تازه اي مي سازي و مردم را به آن فرا مي خواني . (611) بر طبق تفاسير الميزان ، فرقان ونمونه ، مراد سامري از ((قبضت قبضه من أثر الرّسول )) آن است كه من مقداري از آثار موسي را فراگرفته و بر آن مؤمن شدم ، سپس آن را رها كرده وگوساله را ساختم و قهرا جمله ي ((بصرت بمالم يبصروا)) يعني به طرحي براي انجام اين كار پي بردم كه ديگران از آن غافل بودند واين معنا باحديث فوق مناسب تر است .پيام ها:
1- براي برطرف كردن انحراف ، ابتدا بايد ريشه ي انحراف را بررسي كرد. (فما خطبك يا سامري )2- با منحرفان ومفسدان فرهنگي بايد برخورد كرد. (فما خطبك يا سامري )3- در يك انقلاب ، همه ي مردم از درون عوض نمي شوند، بلكه افرادي مثل سامري ها منتظر فرصت مي مانند. (فما خطبك يا سامري )4- گاهي منحرفين ، دريافت هايي دارند كه متديّنين از آن بي خبرند. (بصرت بما لم يبصروا)5- طرّاحان انحراف ، از جهل مردم استفاده مي كنند. (بمالم يبصروا)6- سردمداران باطل براي انحراف مردم ، حتّي از مقدّسات نيز سوءاستفاده مي كنند. (من أثر الرّسول ) (سياست مذهب عليه مذهب ) 7- اگر هنر با هواي نفس همراه شد، بالاترين خطرهاست . (سوّلت لي نفسي )8- تا انساني از درون فريب نفس خويش را نخورد، نمي تواند ديگران را فريب دهد. (سوّلت لي نفسي )610-مفردات راغب
611-تفسير نمونه