آيه: 130 فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا وَمِنْ آنَاء اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَأَطْرَافَ النَّهَارِ لَعَلَّكَ تَرْضَى
ترجمه:
پس بر آنچه مي گويند، شكيبا باش و پيش از طلوع آفتاب و قبل از غروب آن با ستايش پروردگارت (او را) تسبيح كن و (همچنين ) برخي از اوقات شب و اطراف روز را تسبيح بگوي ، باشد كه خشنود شوي .نکته ها
خداوند در قرآن كريم ، 19 مرتبه پيامبر (ص ) را به صبر، فرمان داده است .اين آيه همچون آيه ي (واستعينوا بالصبر والصلوه) (656) پيامبر (ص ) را به شكيبايي و حمد وستايش پروردگار دعوت مي كند، وگرچه مخاطب اين آيه ظاهرا پيامبر (ص ) است ، امّا بديهي است كه آيه جنبه عمومي دارد.بر طبق بعضي از روايات (657) و نظر برخي از مفسّرين ، اين آيه با نمازهاي يوميه و شبانه روزي تطبيق دارد و مراد از ((اطراف النهار)) نوافل روزانه است .پيام ها:
1- توجّه به تدبير خداوند و قانون مند بودن كيفر و عذاب و توجّه به سنّت هاي الهي ، مقدمه ي صبر و تسبيح وتحميد است . (فاصبر) (با توجّه به آيات قبل )2- صبر در امور بايد به اندازه ي مشكلات باشد. (فاصبر علي ما يقولون )3- حمد و تسبيح الهي وسيله اي براي تقويت روحيه در مقابل لجاجت ها و تبليغات دشمن است . (فاصبر سبّح )4- تنزيه خداوند از راه ستايش و حمد او است . (سبّح بحمد)5- پيرايش از بدي ها بر آرايش به خوبي ها مقدم است . تسبيح بر تحميد تقدم دارد.(سبّح بحمد)6- قرآن براي بيان زمان انجام تكاليف ، از ابزار و معيارهاي طبيعي استفاده كرده است . (قبل طلوع... وقبل غروبها)7- تسبيح و حمد الهي قبل از طلوع وغروب آفتاب اثر خاصي دارد. (قبل طلوع... و قبل غروبها)8- اوقات خود را با ياد خدا پر كنيم تا زمينه اي براي ساير افكار باقي نماند. (قبل طلوع قبل غروب آناء الليل اطراف النهار)9- شب ، تنها براي استراحت و خواب نيست ، بايد بخشي از آن را به عبادت اختصاص داد. (و من آناء الليل ) 10- اگر ذكر خدا با ساير شرايط انجام شود، نتيجه بخش خواهد بود. (لعلّك ) (658) 11- مقام رضا، بالاترين درجه ي تكامل است . (لعلّك ترضي ) (تكامل داراي درجاتي است : اوّل : صبر (فاصبر)، دوّم : تنزيه خداوند (وسبّح ... فسبّح )، سوّم : سپاس و ستايش پروردگار (فسبّح بحمد ربّك )، چهارم : رضا به قضاي الهي . (لعلّك ترضي ))656-بقره ، 45
657-كافي ، ج 3، ص 444
658-كلمه ي ((لعل ّ)) به معناي آن است كه رسيدن به اين غنچه ، چند درصد است نه صد در صد واين به خاطر آن است كه ياد خدا به تنهايي كافي نيست ، بلكه تلاش ، وحدت ، اخلاص و سايرشرايط بايد جمع شود تا نتيجه صد در صد باشد