در جهان امروز نظام بانكى خدمات ضرورى و ارزنده اى به اقتصاد جوامع ارائه مى دهد. تسهيل مبادلات، تجهيز پس اندازهاى راكد مردمى و هدايت آنها به سرمايه گذارى مفيد و مولّد، اجراى سياستهاى پولى مناسب، شمارى از انبوه كاركردهاى نظام بانكى است.بانكهاى مركزى با مطالعه وضعيت اقتصادى كشور، متناسب با شرايط موجود اقدام به اجراى سياستهاى پولى مى كنند؛ انتخاب سياستهاى سنجيده و استفاده از ابزارهاى مؤثر از مسايل مهم و پيچيده اقتصادى به شمار مى آيد.بانكدارى ربوى با پشت سر گذاردن تجربه چند صدساله، بانكهاى مركزى را به ابزارهاى روشن و مؤثرى در انجام چنين سياستهايى مجهز كرده است، هر تغيير در نرخ بهره از طريق تغييرات نرخ تنزيل مجدد يا خريد و فروش بازار باز از سوى بانك مركزى، نرخ بهره بانكها و نرخ بهره بازار را تحت تأثير قرار مى دهد، و اين تغيير به نوبه خود موجب تغيير در نقدينگى بخش خصوصى، حجم اعتبارات و جريانات ارزى خواهد شد. بنابراين بانكهاى مركزى مى توانند با تغييرات نرخ بهره از طريق ابزارهاى شناخته شده در هزينه تمام شده كالاها و خدمات، سطح عمومى قيمتها، ميزان توليد و ميزان سرمايه گذارى، اشتغال، تسهيل مبادلات بازرگانى، تعادل موازنه پرداختهاى ارزى تأثيرگذار باشند.ماهيت حقوقى غالب ابزارهاى سياستهاى پولى در بانكدارى سنتى، همانند اكثر فعاليتهاى بانكى بر نظام بهره و ربا استوار است، كه قهراً نمى تواند در نظام اسلامى جايگاهى داشته باشد.تحول نظام بانكى از سيستم ربوى به بانكدارى بدون ربا اين نگرانى را در پى داشت كه آيا با اين تحول، وسيله و ابزارى براى انجام سياستهاى پولى باقى مى ماند، و آيا نظام بانكى مى تواند همچنان به عنوان اهرمى براى تنظيم و تعديل دوره هاى رونق و ركود ايفاى نقش كند. اين دغدغه و نگرانيها موجب گرديد همراه رشد مطالعات بانكدارى بدون ربا توجهى نه چندان كافى به بحث بانك مركزى و سياستهاى پولى و ابزارهاى آن در بانكدارى بدون ربا مبذول گردد؛ اما بر اهل نظر پوشيده نيست كه مطالعات جنبى، در چنين امر محورى و مهمى نمى تواند كارساز باشد.جاى خرسندى است كه جناب آقاى سعيد فراهانى كه از پرورده هاى حوزه و دانشگاهند، بار چنين تحقيق راه گشايى را به عهده گرفتند. كتاب حاضر كه نتيجه تلاش ايشان است، با بررسى ابزارهاى سياستهاى پولى متداول، ماهيت حقوقى آنها را تبيين كرده بيان مى دارد كه آيا مى توان در بانكدارى بدون ربا از آنها كمك گرفت. سپس به تشريح ابزارهاى جديدى كه از طرف محققان اقتصاد اسلامى و خود نويسنده به عنوان جايگزين ارائه شده، مى پردازد و پيام اميدبخش براى مراكز علمى و مسؤولان اجرايى به دنبال دارد.از زحمات ايشان و آقاى رضا بابايى كه ويرايش اين اثر را برعهده داشتند، و تمام كسانى كه به نحوى در شكل گيرى اين تحقيق ارزشمند كوشيده اند، تقدير و تشكر مى كنيم.
لطفا منتظر باشید ...
