آيه: 67 وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا
ترجمه : آنان كه هرگاه انفاق كنند، نه از حد گذرند و نه تنگ گيرند و ميان اين دو روش اعتدال دارند.نکته ها
كلمه ي ((قوام )) به معناي حد وسط و كلمه ي ((قوام )) به معناي وسيله ي قيام است .امام رضا (ع) مقدار هزينه و انفاق معتدل را همان مقدار معروفي دانستند كه در سوره بقره آمده : (علي الموسع قدره و علي المقتر قدره متاعا بالمعروف ) (333) يعني توانگر در شأن توانمندي خود و تهيدست در حدّ توان خود مطابق عرف پسنديده و شأن خود بدهد.. (334) امام صادق (ع) فرمود: بخشش در راه باطل ، اسراف است (گرچه كم باشد) و بخل در راه حق ّ، اقتار است .. (335) در جاي ديگر از قرآن كريم نيز مي خوانيم : (لا تجعل يدك مغلوله الي عنقك و لا تبسطها كل البسط) (336) نه دستت را به گردنت غل و زنجير كن و بخيل باش و نه كاملا آن را باز بگذار و ولخرجي و اسراف كن .امام صادق (ع) مقداري سنگريزه از زمين برداشت و مشت خود را بست و فرمود: اين اقتار (سختگيري و بخل ورزيدن ) است ، سپس مشت ديگري برداشت و دست خود را چنان گشود كه همه ي سنگريزه ها به زمين ريخت ، آن گاه فرمود: اين اسراف است . بار سوّم مشت ديگري برداشت و دست خود را كمي باز كرد به طوري كه مقداري از سنگريزه ها ريخت و مقداري در دستش باقي ماند، سپس فرمود: اين ، قوام و اعتدال و حد وسط است .. (337)پيام ها:
1- انفاق براي عبادالرحمن ، يك وظيفه ومسأله ي قطعي است . (اذا انفقوا...) (در ادبيات عرب ((اذا)) نشان عملي شدن و ((لو)) نشان عملي نشدن است .)2- نماز شب و ترس از جهنّم و خوف الهي ، بايد در كنار رسيدگي به محرومان جامعه باشد. (يبيتون لربّهم انفقوا)3- انسان مالك است ، ولي در خرج كردن محدوديّت دارد. (لم يسرفوا)4- اسراف جايز نيست ، حتّي در انفاق . (اذا انفقوا لم يسرفوا)5- بندگان خاص ّ خداوند، از بخل بدورند. (لم يقتروا)6- امّت ميانه ووسط، بايد برنامه هاي معتدل داشته باشد. (و كان بين ذالك قواما)7- ميانه روي در عبادت و انفاق ، ارزش است . (قواما)333-بقره ، 236
334-كافي ، ج 4
335-تفسير نمون
336-اسراء، 29
337-تفسير كنزا