آيه: 70 إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا - تفسیر نور سوره الفرقان نسخه متنی

آيه: 70 إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا

ترجمه : مگر كساني كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند. پس اينان (كساني هستند كه ) خداوند بدي هايشان را به نيكي تبديل مي كند، و خداوند آمرزنده و مهربان است .

نکته ها

چند برابر شدن عذاب مجرمين كه در جمله ي ((يضاعف )) آمده است ، با عدل الهي مخالفتي ندارد، زيرا عذاب مضاعف در شرايطي است كه گناه ، آثار شوم و چند برابر داشته باشد. مثلا زناكار هم گناه مي كند و هم ديگري را به گناه وادار مي سازد و هم چه بسا از اين گناه ، فرزند حرامزاده اي به دنيا مي آورد كه گرايش هاي منفي دارد. در قتل نفس نيز قاتل ، فردي را مي كشد، ولي افرادي را داغدار، بي سرپرست ويتيم وجامعه را ناامن مي كند. هريك از اين عناوين به تنهايي قابل كيفر است ، همان گونه كه اگر كسي سنّت بدي را در جامعه بنا نهد در طول تاريخ هر كس به آن سنّت عمل كند، براي مؤسّس آن نيز گناهي ثبت مي شود.

از آنجا كه به اتّفاق همه ي علما ومفسّران ، زنا به تنهايي سبب جاودانگي در دوزخ نمي شود، بنابراين مسئله ي خلود و جاودانگي در دوزخ تنها براي مشركاني است كه زناكار باشند. آري ، عقيده ي حق ّ و باطل و جهان بيني كفر و شرك ، در كيفرها تأثيرگذار است .

امام رضا (ع) فرمود: به پيامبر (ص ) گفته شد: فلاني انسان بدبختي است ، زيرا بسياري از گناهان را مرتكب شده است . پيامبر فرمود: هرگز چنين نيست كه شما مي گوييد، بلكه او نجات يافت و به حسن عاقبت رسيد و گناهانش از بين رفت و به حسنات تبديل شد. زيرا او روزي از راهي مي گذشت ، مؤمني را ديد كه عورتش پيدا بود و خود متوجّه نبود. (گويا خواب بوده است ) اين شخص بدن او را پوشاند و براي آن كه خجالت نكشد او را با خبر نكرد، وقتي آن مؤمن متوجّه شد، در حق ّ او چنين دعا كرد: خداوند به تو پاداش بسيار عطا كند، آخرت تو را با خير همراه سازد و در حساب با تو مناقشه و سختگيري نكند. خداوند دعاي آن مؤمن را در حق ّ آن شخص ، مستجاب فرمود و او خوش عاقبت شد.

وقتي كه اين مژده ي پيامبر اكرم (ص ) به آن گناهكار رسيد او از همه ي گناهانش توبه كرد و اهل طاعت خدا شد. پس از يك هفته كه گروهي از دشمنان اسلام به مدينه حمله كردند، پيامبر (ص ) دستور دفاع داد، آن مرد نيز همراه با مسلمانان ديگر براي دفاع آماده شد و در درگيري با دشمنان به شهادت رسيد و عاقبتش به خير وسعادت ختم گرديد.. (340) عواملي وجود دارد كه كيفر را چند برابر مي كند. برخي از آن عوامل به اين شرح است :.

1- گاهي داشتن شخصيّت اجتماعي ، كيفر مجرم را دو برابر مي كند. خداوند به زنان پيامبر (ص ) مي فرمايد: (من يأت منكن ّ بفاحشه مبيّنه يضاعف لها العذاب ) (341) هر كس از شما همسران پيامبر كار زشت انجام دهيد، دو برابر كيفر داريد.

2- گاهي زمان ، گناه را دو برابر مي كند. مثل گناه در روز جمعه ، چنانكه در روايات آمده است كه كار خير و يا شر در روز جمعه دو برابر سنجيده مي شود.. (342)

3- گاهي گناه كليدي است ، يعني علاوه بر انحراف شخص ، ديگران را نيز منحرف مي كند. (الّذين يصدّون عن سبيل اللّه و يبغونها عوجا... يضاعف لهم العذاب ).

(343)

پيام ها:

1- كيفرهاي قيامت ، هم كمّي است ، (يخلد) و هم كيفي . (مهانا)

2- اسلام ، بن بست ندارد. گنهكار نيز راه بازگشت دارد. (الاّ من تاب )

3- در هنگام ارتكاب گناه ، ايمان از كف مي رود، و هنگام توبه باز مي گردد. (الا من تاب و آمن )

4- توبه ، يك انقلاب همه جانبه است ، نه يك حركت سطحي ولفظي ، عمل صالح نشانه ي توبه واقعي است . (تاب وآمن و عمل )

5- توبه و ايمان واقعي ، كارهاي انسان را تغيير مي دهد و رفتار ناپسند او را اصلاح مي كند. (وعمل عملا صالحا)

6- همان گونه كه خداوند در آفرينش هستي از خاك وكود، گل مي سازد، سيّئات انسان ها را به حسنات تبديل مي كند. (يبدّل اللّه سيّئاتهم حسنات )

340-بحار، ج 5
341-احزاب ، 30
342-بحار، ج 8
343-هود، 2019