آدمى پير چو شد نفس جوان مى گردد
ـ پيامبر خدا(ص ) : نفس آدميزاد همواره جوان است حتى زمانى كه چنبرهاى او ازشدت پيرى سر به هم آورند, مگر كسى كه خداوند دل او را با پرهيزگارى آزموده باشدو اينان اندكند.ـ پير سالخورده در طلب دنيا همچنان جوان است , هرچند چنبرهايش از كهنسالى سربه هم آوردهباشند, مگر كسانى كه پرهيزگارباشند و اينان اندك شمارند.ـ دل شخص پير در دوستى دو چيزهمواره جوان است : در عشق به زندگى و داشتن ثروت زياد.ـ آدميزاده پير مى شود و دو چيز در اوجوان مى گردد : آزمندى به ثروت و آزمندى به زندگى .
نفس اماره
قرآن :.((و مـن نـفـس خود را تبرئه نمى كنم , چرا كه نفس همواره به بدى فرمان مى دهد, مگر آن جا كهپروردگارم رحم كند همانا پروردگار من آمرزنده مهربان است )).ـ امـام عـلـى (ع ) : نفس بد فرمان ظاهرآرا,همچون منافق چاپلوسى مى كند و خود را چون دوستى
سازگار و دلسوز جلوه مى دهد و همين كه فريب داد و (بر انسان ) دست يافت , چون دشمن مسلط
مـى شـود و بـا خـودخـواهـى و قـلـدرى فرمان مى راندو (شخص را) به جايگاه هاى بدى و هلاكت
مى كشاند.ـ نفس همواره به بدى و زشتكارى فرمان مى دهد پس هركه به نفس خويش اعتمادكند نفس به او
خـيـانت مى ورزد و هركه به آن دل خوش كند نفس او را به هلاكت مى افكند وهركه از آن خرسند
شود, نفس او را در بدترين جايگاه فرود مى آورد.ـ براستى كه اين نفس همواره به بدى فرمان مى دهد بنابراين , هركس عنان آن را رهاكند (همچون
مركبى سركش ) او را به تاخت به سوى گناهان مى برد.ـ هـمـانا نفس تو بسيار فريبكار است اگر به آن اعتماد كنى , شيطان تو را به سمت ارتكاب حرام ها
مى كشاند.ـ زمانى كه به نفس خود بيشترين اعتمادرا دارى , از فريب او بيشتر برحذر باش .ـ پـس از پـايـان جـنـگ نـهروان بركشتگان خوارج گذشت و فرمود : بدا به حال شما, آن كس كه
فـريـبـتـان داد بـه شما زيان رساند پرسيدند :اى امير المؤمنين , چه كسى آنان را فريفت ؟ فرمود : شـيـطـان گمراه كننده و نفس بدفرمان كه آنان را با آرزوهاى خام فريب داد و ايشان را به ميدان
فراخ گناهان و نافرمانى ها كشانيد و نويدپيروزى به آنان داد و در نتيجه , در آتش فروافكندشان .ـ هـيـچ مـعـصـيتى از معاصى خداوند نيست مگر اين كه با شهوت همراه است پس , رحمت خدا بر
انـسـانـى كـه از شـهـوات خويش باز ايستد وهواى نفس خود را سركوب كند, زيرا كه اين نفس به
سختى از شهوات باز مى ايستد و همواره به نافرمانى برخاسته از هوس , گرايش دارد.ـ در فـرمـان اسـتـاندارى مصر به مالك اشتر ـ : (اميرالمؤمنين على ) او (مالك ) را به پرواى خدا و
بـرگـزيـدن راه طـاعت او فرمان مى دهد و از او مى خواهد كه خواهش هاى نفس خويش را درهم
شـكند و مهار آن را در هنگام سركشى محكم گيرد, زيرا كه نفس همواره , به بدى فرمان مى دهد,
مگر آن كه خداوند رحم كند پس بر هوا و هوس خويش مسلط باش و آن چه را كه حرام است از نفس
خود دريغ دار, زيرا كه دريغ داشتن از نفس دادخواهى از اوست در آن چه كه دوست دارد يا ناخوش
مى دارد.ـ در بـخـشـى از نـامه خود به معاويه ـ :به راستى كه نفس تو, تو را به شر و بدى وادار ساخته و در
گـمـراهـى فـرو بـرده و درمـهـلـكـه هـا در انـداخـتـه و راه هـا (ى درسـتـى ورسـتـگارى ) را
برتوصعب العبورساخته است .ـ امام سجاد(ع ) در مناجات : الهى , به تو شكايت مى كنم از نفسى كه همواره به بدى فرمان مى دهد
و بـه سوى گناه مى شتابد وبه معاصى تو آزمند است پر عذر و بهانه است و آرزوى دراز دارد, اگر
بـه او گـزنـدى رسـد بـيـتـابـى مى كند و اگر خير و بركتى رسدش بخل مى ورزد, شيفته بازى
وسـرگـرمى است , آكنده از غفلت و بى خبرى است , مرا به سوى گناه مى شتاباند و در كارتوبه به
من وعده امروز و فردا مى دهد.ـ نيز در مناجات : نيروى ما را درآن چه تو را بر ما خشمگين مى سازد سست گردان و در اين مسير
نـفس هاى ما را به اختيار خودشان وامگذار, زيرا كه نفس هاهمواره راه باطل را بر مى گزينند, مگر
آن جاكه توفيق تو يار گردد و همواره به بدى فرمان مى دهند مگر اين كه تو رحم كنى .ـ امـام صـادق (ع ) : پـس از آن كـه نـمـازت را تمام كردى بگو : بار خدايا, از تومى خواهم كه مرا از
گـناهانت حفظ كنى و تازنده ام هرگز كمتر و بيشتر از چشم برهم زدنى مرا به خودم وامگذارى ,
زيرا كه نفس همواره به بدى فرمان مى دهد مگر اين كه تورحم كنى اى مهربانترين مهربانان .