میزان الحکمه جلد 13

وانـگـهـى , خـداى مـتـعـال مـى فرمايد : ((و از ميان مردم كسانى هستند كه مى گويند : به خدا ايمان آورده ايم و چون در راه خدا آزار كشند, شكنجه مردم را مانند عذاب خدا قرار مى دهند و اگر
از جـانـب پـروردگـارت پـيـروزى رسد حتما خواهند گفت : ما باشما بوديم آيا خدا به آن چه در
دل هـاى جـهـانـيان است داناتر نيست ؟ و قطعا خدا كسانى را كه ايمان آورده اند مى شناسد و يقينا
منافقان را نيز مى شناسد)).

اين دو آيه در يك سوره مكى , يعنى سوره عنكبوت , قرار دارند و هر دو از وجود نفاق در مكه سخن
مى گويند صرف نظر از مكى بودن اين سوره ,اصولا مشتمل بودن اين آيه بر موضوع آزار وشكنجه
در راه خـدا خـود بـهـترين دليل است بر اين كه اين دو آيه در مكه نازل شده اند, چرا كه در مدينه
ازمـسـالـه آزار و اذيـت و شكنجه مسلمانان در راه خداخبرى نبود آمدن جمله ((و اگر نصرتى از
جـانـب پروردگارت برسد )) در آيه پيشگفته نيز دليل برنزول آن در مدينه نمى شود, زيرا نصرت
وپيروزى , غير از فتح فورى و نقد, مصاديق ديگرى نيز دارد.

ايـن احـتـمـال هـم كه ممكن است مراد از فتنه واقعه اى باشد كه بعد از هجرت در مكه رخ داده ,
بـه نـظـر مـا لـطمه اى نمى زند, زيرا اين كسانى كه بعد ازهجرت در مكه آزار و شكنجه ديدند در
حقيقت ازهمان كسانى بودند كه قبل از هجرت ايمان آوردندهرچند بعد از آن مورد آزار و شكنجه
قرار گرفتند.

آيـه ((ومـن الـنـاس من يعبد اللّه على حرف فان اصابه خير اطمان به و ان اصابته فتنة انقلب على
وجـهـه )) رانـيـز بـايد, در صورتى كه مراد از فتنه عذاب و شكنجه و سوره نيز مدنى باشد, چنين
توجيهى كرد.

انفاق .