مدخلی بر انقلاب اسلامی نسخه متنی

و اكنش خطرناك در يك جامعه اسلامى را به دنبال داشت». (1)

نيكى كدى هم با اشاره به اختلاط و ارتباط مستقيم غيرمسلمانان با مسلمانان به عنوان يكى از عوامل بروز اين جنبش مى نويسد:

«هر قدر هم مأموران كمپانى مؤدبانه رفتار مى كردند، مخالفت با تماس دست كفار با يكى از مواد مصرفى روزانه مردم چاره ناپذير بود. از نظر شيعيان سختگيرتر، تماس نزديك با ماده اى كه دست كفار به آن خورده باشد، نجس كننده بود». (2)

حساسيت مردم در زمينه قوانين و مقررات اسلامى در اعلاميه ها و شب نامه هاى آن ايام وجود دارد. وزيرمختار انگليس در ايران، هنگام اوج گيرى جنبش در تبريز، طى گزارش محرمانه خود به نخست وزير انگليس يكى از همين اعلاميه ها را ضميمه كرده بود كه در آن با اشاره به اين كه در اينجا «... قانون قانون دين است و نه قانون اروپاييان»، تهديد شده بود:«واى بر اروپاييان كه بخواهند رسوم كفار را بر ما تحميل كنند! ما نخست اروپاييان را خواهيم كشت و بعد اموالشان را غارت خواهيم كرد». (3)

2. استحاله اسلام و رسوخ انديشه هاى معارض با دين در كشور: عمّال كمپانى در پوشش تجارت توتون و تنباكو دست به فعاليتهايى زدند كه ضمن تداعى اقدامات كمپانى هند شرقى، اساس دين را تهديد مى كرد. تأسيس مدارس غربى و آموزشگاههاى زبان، كليساها و فعاليت علنى مبلغين مسيحى، راه اندازى تئاتر، قمارخانه ها و مراكز فساد و فحشا، فروش مشروبات الكلى، تأسيس درمانگاهها و مراكز خيريه و ارايه خدمات رفاهى، شكّى باقى نمى گذاشت كه آنها در صدد صيد مسلمانان و تغيير دين و عقيده آنان هستند.

نيكى كدى با اشاره به علما به عنوان سرسخت ترين مخالفين امتياز به نمايندگى از مردم، معتقد است كه آنها براى مخالفت خود دلايل خاصى داشتند:«ورود انبوهى از

, nodroG.E.T.. detisiveR aisreP .72 .p ,)6981:nodnoL( به نقل از : نيكى كدى، پيشين، ص 63.

2. نيكى كدى، پيشين، ص 63.

3. همان، ص 79.