مدخلی بر انقلاب اسلامی نسخه متنی

برخى از وجوه آن را كه به انقلاب اسلامى نزديك تر است و مى توانست انقلاب مشروطه را به انقلاب اسلامى تبديل كند، ولى دخالت برخى عوامل مانع آن شد، مورد كنكاش قرار گيرد و از آنها رهنمودى براى حفاظت و صيانت از هويّت و ماهيّت اصلى انقلاب اسلامى استخراج شود تا به سرنوشت مشروطه دچار نگردد.

فرايند انقلاب مشروطه: در انقلاب مشروطه، علاوه بر زمينه ها و عوامل عينى لازم كه در طول دوره قاجاريه وجود داشت، در آستانه انقلاب، حوادث و جريانهايى پيش آمد كه نقطه شروع حركت اعتراض آميز مردم محسوب مى شود. اين حوادث و جريانها كه در واقع فرايند انقلاب مشروطه از آغاز تا صدور فرمان مشروطيّت است، مبيّن روح و محتواى مذهبى و اسلامى انقلاب مشروطه بوده و بسيار شبيه به نقطه آغاز و گسترش انقلاب اسلامى در سالهاى 56 و 57 است. اين حوادث و جريان ها عبارتند از:

1. گستاخى و بى احترامى نوز بلژيكى به ساحت اسلام و روحانيّت در مجلس جشن فرنگيها كه در روز اول محرم 1323 هـ . ق اتفاق افتاد و موجب اعتراض آيت الله بهبهانى و تحريك احساسات مردمى عليه نوز و بى كفايتى عين الدوله صدر اعظم وقت شد.

2. وقايع مربوط به شيخيه در كرمان و آزار و اذيت ميرزا محمد مجتهد و تبعيد او توسط حاكم كرمان كه به طور تقريب همزمان با قضيه نوز بلژيكى اتفاق افتاد و با رسيدن خبر آن به تهران، التهاب مردم بيشتر شد.

3. داستان عسگر گاريچى و اهانت و دست درازى وى به يك زن مسلمان كه موجب اعتراض علماى قم شد و به اعتراضات تهران پيوند خورد و چنان بزرگ شد كه به عنوان جزئى از تاريخ انقلاب مشروطه ثبت شده است.

4. تأسيس بانك استقراضى روس در محل قبرستان مسلمانان در مركز بازار (ماه رمضان 1323) كه منجر به نبش قبر مسلمانان شد و با سخنرانى اعتراض آميز شيخ محمد واعظ و تهييج احساسات مردم، مشكل بزرگى براى دولت بهوجود آورد.

5. به فلك بستن چند تن از تجّار قند تهران (ماه رمضان 1323) كه موجب اعتراض