مدخلی بر انقلاب اسلامی نسخه متنی

چه شاخصه هايى شناخته مى شود و مدل آرمانى آن كدام است؟ انديشه انقلاب اسلامى، در واقع همان مكتب فكرى انقلاب اسلامى است كه توسط انقلابيون طراحى شده و نظريه اى منسجم ارايه داده است تا مورد تبعيت پيروان انقلاب اسلامى قرار گيرد.

در هر انقلابى، مكتب فكرى و ايدئولوژى انقلاب است كه روشن مى كند چگونه بايد نظام سياسى موجود را تخريب كرد و تغيير داد و در بعد سازندگى، چه چيزى را جايگزين آن كرد؟ بدين لحاظ، مكتب فكرى و ايدئولوژى انقلاب، يعنى برنامه اى فورى براى تحول در وضع موجود. (1) مكتب فكرى انقلاب، بايد دربرگيرنده طرد و نفى نظام و ارزشهاى موجود باشد; كه اين، شرط لازم انقلاب است، اما كافى نيست و مكتب فكرى انقلاب بايد چارچوبى مطلوب براى تعويض پايه هاى ارزشى جامعه آينده نيز داشته باشد و ضمن ترسيم آينده مطلوب در پيش روى انقلابيون، جانشينى براى نظام موجود ارايه دهد. علاوه بر اين، مكتب فكرى انقلاب بايد شيوه عملى رسيدن به جامعه كمال مطلوب را هم نشان بدهد. (2)

بدين لحاظ، طرح آرمانى (Ideal Type) انديشه انقلاب اسلامى، يك منظومه فكرى يا نظامى از انديشه است كه مطابق طرح نظرى ابتداى فصل، ورودى فلسفى و نظرى ـ در مشكل جامعه ـ داشته باشد و راه حلى ارايه بدهد. اين منظومه فكرى بايد، ضمن نفى اساس سلطنت، در مبانى انديشه ها و ايدئولوژيهاى رقيب نيز خلل وارد كند و ضعف و كاستى آنها را نشان دهد; در بعد ايجابى نيز بايد نظام مطلوب آينده را ترسيم كند و راه رسيدن به آن را ارايه دهد. خلوص ايدئولوژيك و دارا بودن مبانى فرهنگى و تاريخى در جامعه، موجب مى شود كه مكتب فكرى انقلاب و نظام ايده آل آن، مقبوليت مردمى و پايگاه اجتماعى پيدا كند. مكتب فكرى انقلاب بايد براى مسايل و مشكلات عصر جديد هم، پاسخى داشته و در واقع طرحى براى زندگى در عصر نوين داشته باشد و در نهايت براى رساندن پيام خود به مخاطبين، بايد رهبرى و شبكه ارتباطى مؤثرى در اختيار داشته باشد.

1. منوچهر محمدى، پيشين، (تهران: اميركبير، چاپ اول، 1365)، صص 47 ـ 46.

2. همان، ص 109.