اين آيه در شأن «عبدالله بن سلام يهودي» و اصحابش نازل شده است؛ آنان وقتي اسلام آوردند، با مسلمانان بر سر پارهاي از مسايل مانند تعظيم روز شنبه، كراهت گوشت و شير شتر اختلاف كردند. آنگاه از پيامبر اكرمصلي الله عليه و آله و سلم خواستند كه تورات را بياورد و به آن عمل كند. خداوند اين آيه را نازل كرد و همگان را به صلح و زندگي مسالمتآميز دعوت كرد. در برخي از تفاسير آمده است كه از پيامبر اكرمصلي الله عليه و آله و سلم اجازه خواستند تا تورات را در نمازهايشان بخوانند، آنگاه اين آيه نازل شد و آنان را از پيروي شيطان نهي كرد[1].
دعوت به اتحاد و صلح
خداي سبحان در اين آيه مؤمنان را مورد خطاب قرار داده، همگان را به صلح و اتحاد و زندگي مسالمتآميز دعوت كرده است. ذات اقدس اله ميفرمايد: اي مؤمنان!همگي با هم وارد قلعه محكم سازش و وحدت شويد، چون صلح و اتحاد به منزله دژ محكم و حِصْن حَصيني است كه انسان را از هر حادثهاي حفظ ميكند، مانند كلمه «لا إله إلاّ الله» و ولايت علي بن ابي طالب(عليهالسلام) كه روايات از آنها به نام قلعه محكم الهي ياد كرده است، چون مايه حفظ و صيانت از عذاب الهي ميشوند[2].بنابراين، منظور از «سِلم» در اين آيه صلح، سازش، اتحاد و برادري در حوزه اسلامي ميان مسلمانان و مؤمنان است، نه دعوت به اسلام. پس، اين آيه خطاب به مؤمنان است و آنان را در محدوده داخلي ايمان و اسلام به انقياد و اتحاد همگانيدعوت و از تفرقه نهي ميكند.
[1] ـ اسباب النزول واحدي، ص68. [2] ـ «كلمة لا إله إلّاالله حصني فمن قالها دخل حصني و من دخل حصني أمن من عذابي»؛ «ولايت علي بن أبي طالب(عليهالسلام) حصني و من دخل حصني أمن من عذابي»؛ بحارالأنوار، ج39، ص246؛ ج49، ص127.