آيه نخست گزارش از پاداش هاى بزرگ براى انفاق انفاقگران مى دهد كه چه بسا ممكن است يك درهم آنان به هفتصد درهم تبديل شود.آيه دوم آداب انفاق را بيان مى كند كه يك فرد توانگر بعد از انفاق حق منت نهادن و اذيت كردن ندارد زيرا مال ، مال خداست و انسان نماينده خدا در تصرف در آن است ، و وكيل خدا، حق هيچ نوع دخالت ندارد.آيه سوم وظيفه افراد ناتوان را بيان مى كند كه با بينوايان با زبانى نيك و درخواست مغفرت سخن بگويند و چنين عملى از كمك همراه با منت بهتر است . ما اين بخش را با حديثى از پيامبر گرامى صلى الله عليه و آله كه از سخنان گرانبهاى او در مورد انفاق و انفاقگران است به پايان مى رسانيم .حضرتش فرمود:اذا سئل السال فلا تقطعوا عليه مساءلته حتى يفرغ منها ثم ردوا عليه بوقار، و لين اما ببذل يسير اءو رد جميل ، فانه قد ياءتيكم من ليس بانس و لا جان ينظرونكم كيف صنيعكم فيما خولكم الله تعالى .(113)هنگامى كه حاجتمندى از شما چيزى بخواهد گفتار او را قطع نكنيد تا تمام مقصود خويش را شرح دهد، سپس با وقار و ادب و ملايمت به او پاسخ بگوييد يا چيزى كه درخواست دارد در اختيار او بگذاريد و يا به طرز شايسته اى او را بازگردانيد زيرا ممكن است سوال كننده فرشته باشد كه مامور آزمايش شما است تا ببيند در برابر نعمتهايى كه خداوند به شما ارزانى داشته ، چگونه عمل مى كنيد).
مثل هشتم : بسان كشتزارى بر سنگ خارا
يا ايها الذين آمنوا لا تبطلوا صدقاتكم بالمن و الاذى كالذى ينفق ماله رئاء الناس و لا يومن بالله و اليوم الاخر فمثله كمثل صفوان عليه تراب فاءصابه و ابل فتركه صلدا لا يقدرون على شى ء مما كسبوا و الله لا يهدى القوم الكافرين . (البقرة /264).(اى كسانى كه ايمان آورده ايد بخششهاى خود را با منت و آزار باطل نسازيد همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كند و به خدا و روز رستاخيز ايمان نمى آورد، كار او همچون قطعه سنگى است كه بر آن قشر نازكى از خاك باشد و بذرهايى در آن افشانده شود و رگبار باران به آن برسد، و آن را صاف و خالى از خاك و بذر رها كند آنها از كارى كه انجام داده اند، چيزى به دست نمى آورند، و خداوند جمعيت كافران را هدايت نمى كند).
تفسير واژه ها
1. (صفوان ) جمع (صفوانه ): سنگ صاف است .2. (صلد): سنگ براق .3. (وابل ): باران درشت .4. (ضعفين ): تثنيه ضعف ، دو برابر و هدف از تثنيه تاكيد است .
دو ديدگاه متفاوت در عمل نيك
در ارزيابى عمل نيك دو ديدگاه متفاوت وجود دارد: يكى مربوط به مكاتب مادى ، يعنى افرادى كه به مسايل اجتماعى از ديدگاه (منهاى مذهب ) مى نگرند، ديگرى از آن انسانهايى كه رضاى خدا را محور فعاليت هاى اجتماعى مى دانند، اينك تشريح هر دو نظريه :
1. نظريه نخست
واقعيت عمل نيك ، يك چيز بيش نيست و آن كارى است كه گره از جامعه بگشايد، خواه انگيزه آن خدمت به خلق باشد يا خودنمايى و ظاهر سازى ، و كسب رضاى مردم براى نيل به مقامات و مناصب دنيوى .در اين نظريه معيار ماهيت عمل است و از سرچشمه عمل كه نيت و انگيزه است خبرى نيست ، در اين مكتب انگيزه هر چند هم آلوده و نفسانى باشد ضررى به زيبايى عمل نمى زند و لذا هرگاه فردى دست به ساختن بيمارستان بزند كه در سايه آن در انتخابات كشورى و يا منطقه اى حائز آراء باشد، عمل او مورد ستايش است و در گشايش آن رسانه هاى گروهى به ستايش سازنده آن مى پردازند.
لطفا منتظر باشید ...
