گستره عدل - تفسیر نور سوره حجرات نسخه متنی

گستره عدل

* عدالت، يكى از محورهاى اصلى اسلام است به طورى كه در ميان صفات خداوند، بعد از توحيد مطرح شده است. چنانكه در مرجعيّت دينى، امام جمعه و جماعت، قاضى، شاهد و مسئول بيت المال عدالت شرط لازم است.

اگر به عدالت با ديد وسيعى نگاه كنيم، خواهيم ديد كه در تمام برنامه هاى اسلامى به مسئله عدالت و تعادل و دورى از افراط و تفريط به نحوى توجّه شده است از جمله:

1 عدالت در عبادت تا آنجاست كه در كتاب هاى روايى با عنوان «باب الاقتصاد فى العباده» يعنى ميانه روى در عبادت رواياتى نقل شده است.

2 عدالت در كار و تفريح.

3 عدالت در محبّت و غضب.

4 عدالت براى دوست و دشمن.

5 عدالت در توليد و مصرف.

6 عدالت در تشويق و توبيخ.

7 عدالت در تقسيم بيت المال و وصيّت اموال شخصى.

8 عدالت در ميان همسران، فرزندان، دوستان وهمكاران.

9 عدالت در قضاوت، حتّى در نگاه به طرفين دعوا.

10 عدالت در قصاص.

11 عدالت در جنگ.

12 عدالت در برخورد با حيوانات تا آنجا كه حضرت على عليه السلام به مسئول جمع آورى زكات سفارش مىكند كه اگر در مسير راه خواستى بر حيوانى كه به عنوان زكات گرفته شده سوار شوى بايد مراعات عدالت را بكنى.(135) مثلاً اگر چهار شتر به عنوان زكات گرفته شده و شما دو ساعت در راه هستى، هر شترى را نيم ساعت مركب خود قرار دهى.

در جاى ديگر مىخوانيم: اگر يكى از حاجيان بخاطر زود رسيدن به مكه حيوانش را بيش از معمول خسته كرده باشد، گواهى او را در مسائل حقوقى نپذيريد. چون او نسبت به حيوان خود ظلم كرده است.(136)

به هر حال عدالت در اسلام در همه چيز مىباشد، حتّى اگر كودكى در مكانى از مسجد نشسته باشد و او را از جاى خود بلند كرده ودر آن مكان نماز خوانديم نمازمان ايراد دارد.(137)