نجاة العباد نسخه متنی

‌صفحه‌ى 193

مباح فرموده‏اند خمس اموالى را كه از غير معتقد به خمس مثل كافر و مخالف گرفته مى‏شود چه از منافع كسب بوده باشد يا غير آن. و امّا كسى كه از فرق اماميه به مقتضاى اجتهاد خود و يا اجتهاد مقلدش معتقد نباشد به وجوب خمس در بعض اقسام آن و يا كسى كه معتقد به اصل خمس نباشد به توهم دلالت بعض اخبار، پس در صورتى كه مال غير مخمس از آنها به دست اشخاصى كه خمس را واجب مى‏دانند برسد، بايد خمس آن را اخراج كنند، مگر در صورت شك كه در اين صورت تفحص و اداء لازم نيست.

مسأله 9 اگر نداند قيمت چيزى را كه از معدن اخراج كرده به حد نصاب مى‏رسد يا نه، بايد به وزن كردن و يا از راه ديگر قيمت آن را معلوم كند.

3 گنج‏

گنج مالى است كه در زمين يا كوه يا ديوار پنهان باشد و كسى آن را پيدا كند، و طورى باشد كه در نظر عرف به آن گنج گفته شود.

مسأله 1 نصاب گنج مثل نصاب معدن است، پس معتبر است كه قيمت آن بيست دينار طلا و يا دويست درهم نقره باشد چه از طلا و نقره باشد يا نه.

مسأله 2 معتبر است در گنج كه صاحب آن معلوم نباشد، خواه در بلاد كفار باشد يا در زمين موات و يا در خرابه‏هاى بلاد اسلام و چه اثر اسلام بر آن باشد يا نه، و در جميع صور مالك كسى است كه آن را پيدا كرده، و بايد خمس آن را بدهد.

مسأله 3 اگر در زمينى كه از ديگرى خريده گنجى پيدا كند و بداند مال كسانى كه قبلًا مالك آن زمين بوده‏اند نيست، مال خود او مى‏شود و بايد خمس آن را بدهد، ولى اگر احتمال دهد كه مال يكى از آنان است بايد به او اطلاع دهد. و چنانچه معلوم شود مال او نيست، بايد به كسى كه پيش از او مالك زمين بوده اطلاع دهد، و به همين ترتيب به تمام كسانى كه پيش از او مالك زمين بوده‏اند