نجاة العباد نسخه متنی

‌صفحه‌ى 229

دوم: خيار حيوان از وقت عقد تا سه روز براى مشترى ثابت است، پس اگر اسب و قاطر يا حيوان ديگر بخرد تا سه روز مى‏تواند معامله را فسخ نمايد و خيار حيوان از براى فروشنده نيست در صورتى كه ثمن حيوان باشد.

مسأله 2 اگر تصرف كند مشترى در حيوان، تصرفى كه دلالت نوعيه به رضا دارد و كشف از رضا مى‏كند غالباً، خيار حيوان ساقط مى‏شود، مثل لمس كردن جاريه و بوسيدن آن و نگاه كردن به مواضعى از او كه قبل از خريدن حرام بود. و امّا سوار شدن اسب چند قدم و علف و آب دادن آن دلالت به رضا ندارد، بلى تراشيدن سم و نعل كردن دلالت به رضا دارد، پس بنا بر اين مطلق تصرف، احداث حدثى نيست كه كاشف از رضا باشد.

مسأله 3 اگر در بين سه روز حيوان معيوب شود بدون تعدى و تفريط مشترى، خيار او ساقط نمى‏شود.

سوم: خيار شرط به اين كه در ضمن عقد براى هر دو يا براى يكى از آنها و يا براى اجنبى شرط خيار كنند تا هر مدت كه قرار بدهند كم باشد يا زياد. البته بايد مدت خيار مضبوط و معين باشد و مبدأ و منتهاى مدت را تعيين نمايند و مبدأ در صورت عدم تعيين آن از وقت عقد خواهد بود.

مسأله 4 ثبوت خيار شرط در عقد نكاح و مطلق ايقاعات مثل طلاق و عتق و ابراء، ثابت نيست.

مسأله 5 اگر صاحب خيار بميرد حق الخيار به ورثه او منتقل مى‏شود و در جميع خيارات ورثه به جاى او مباشر رد و فسخ مى‏شوند و مبيع را بر حسب قواعد ارث به آنها مى‏دهند چنانچه ثمن برگشته ميان ورثه تقسيم مى‏شود و هر كدام را به قدر حصه خود مى‏دهند.

چهارم: خيار غبن است به آن كه مالى كه قيمت آن را نمى‏داند به كمتر از قيمت آن بفروشد يا به زيادت بخرد و هر كدام كه مغبون باشند خيار فسخ دارند.