نجاة العباد نسخه متنی

‌صفحه‌ى 292

وصيت بكند، فقط در سه يك اموالش نفوذ دارد مثل سالم، و اگر بيماريش متصل به موت باشد اشكالى نيست كه وصيت او نيز در سه يك اموالش فقط نافذ است. و اشكالى نيست كه تصرفاتى كه مى‏كند به نحو متعارف و ثمن المثل و تصرفات ديگر از قبيل خوردن و آشاميدن و مهمانى و ساير مخارج ديگرش نيز نافذ و صحيح است. و امّا تصرفات تبرعيه او مثل هبه و وقف و صدقه و صلح بى‏عوض و چيزهايى كه از اين قبيل است و موجب ضرر به ورثه است، محل اشكال است، و اقوى نفوذ آن است مطلقاً، و حال او حال سالم است در جميع تصرفات.

مسأله 2 اگر كسى در مرض موت اقرار كند كه به فلان كس بدهكارى دارم يا فلان مال من از فلان شخص است، پس اگر متهم نيست به اين كه مى‏خواهد ضرر به ورثه برساند يا نفع به ديگرى، اقرارش در همه چيزى نافذ است و بايد عمل شود گر چه اقرار كند كه تمام مالم مال فلان است، و امّا اگر قرائنى در كار است كه گمان مى‏رود بخواهد دروغ بگويد، مثل اين كه با وارث خود دشمنى دارد كه گمان مى‏رود بخواهد ضرر به آنها بزند يا با يكى محبت شديد دارد كه گمان مى‏رود بخواهد به او نفع برساند، در اين صورت اقرارش در زيادى بر ثلث مالش نفوذ ندارد و مى‏توانند ورثه قبول نكنند.

مسأله 3 اگر معلوم نباشد كه مريضى كه اقرار كرده متهم است يا مأمون است، اقوى آن است كه اقرارش نافذ نيست و بهتر آن است كه وارث با كسى كه مريض براى او اقرار كرده مصالحه كنند.

مسأله 4 ثلثى كه در اقرار و وصيت گفته شد، بايد حساب شود از تمام دارايى ميت در حال مردنش از عين و دين و منفعت و حق و غير اينها هر چه هست.