معاويه در كاخ خود خوابيده بود. ناگهان مردى او را بيدار كرد. وقتى كه معاويه را ديد، به پشت كاخ رفت و در آنجا پنهان شد. معاويه فرياد زد: تو كيستى كه اين گونه گستاخى كرده و بى اجازه من وارد كاخ شده اى ؟او گفت : من ابليس هستم ! معاويه گفت : چرا مرا بيدار كردى ؟ شيطان گفت : هنگام نماز است تو را بيدار كردم كه سر وقت به مسجد براى نماز بروى .معاويه گفت : تو شيطان هستى ، و شيطان خير بندگان را نمى خواهد. آيا ادعاى دزد بر اين كه براى پاسبانى خانه آمده ام درست است ؟! پاسخ داد: تو را از خواب بيدار كردم كه مبادا بخوابى و نمازت قضا شود و با دل شكسته ، آه سوزان بكشى ، كه نمازم قضا شد و به مسجد نرفتم . ارزش اين آه از، از صدها نماز معمولى كه عادت انسان شده ، بالاتر است . خواستم چنين آه و ناله نصيب تو نشود كه مشمول رحمت حق تعالى گردى ! .(495)
آيه 84 : نماز بهترين راه ،براى شكر
فصل لربك و انحر .(496)
ترجمه
پس براى پروردگارت نماز گزار و قربانى كن .
تفسير آيه
آرى بخشنده نعمت او است ،بنابراين نماز و عبادت و قربانى كه آن هم نوعى عبادت است براى غير او معنى ندارد، مخصوصا با توجه به مفهوم (( رب )) كه حكايت است از تداوم نعمتها و تدبير و ربوبيت پروردگار مى كند.اما بايد در يك سخن كوتاه بگوئيم (( عبادت )) خواه به صورت نماز باشد يا قربانى كردن مخصوص (( رب )) و ولى نعمت است ، و او منحصرا ذات پاك خداست اين نعمتهاى خود از خدا مى دانستند و به هر حال تعبير (( لربك )) دليل روشنى است بر مساله لزوم قصد و قربت در عبادات .بسيار از مفسران معتقدند كه منظور روز عيد قربان ، و قربانى كردن در همان روز است ،ولى ظاهرا مفهوم آيه عام و گسترده اى است هر چندت نماز و قربانى روز عيد يكى از مصداقهاى روشن آن است .اما تعبير كلمه (( وانحر )) در آيه از ماده (( نحر )) كه مخصوص كشتن شتر است ،شايد به خاطر اين است كه در ميان قربانيها شتر از اهميت بيشترى برخوردار بود،و هر مسلمانان نخستين علاقه بسيار به آن داشتند، و قربانى كردن شتر بدون ايثار و گذشت ممكن نبود. .(497)در اينجا دو تفسير ديگر براى آيه فوق بيان كردند:1- منظور از جمله (( وانحر )) رو به قبله ايستادن به هنگام نماز است چرا كه ماده (( نحر )) به معنى گلوگاه مى باشد.2- منظور بلند كردن دستها به هنگام تكبير و آوردن آن در مقابل گلوگاه و صورت است در حديثى از پيامبر صلى الله عليه مى خوانيم هنگاميكه اين سوره كوثر نازل شد پيامبر اكرم صل الله عليه و آله از جبرئيل