مقدمه - دعبل خزاعی نسخه متنی

مقدمه

اگر معيار صحت و قبول هر عمل و انديشه در پيشگاه خداوند از ديدگاه اسلام, (تولّى) و (تبرّى) و(حبّ) و (بغض) در مسير الهى باشد, بى گمان شعر و زندگى دِعْبِل خُزاعى, شاعر مجاهد و شهيد شيعه را بايد نمونه روشن اين گونه عمل و انديشه خداپسندانه دانست. شعر دعبل ـ چه مدايح و ستايش هاى او در ثناى اهل بيت و دفاع از ولايت آل على و چه هجوها و نكوهش هاى پرطنين و سهمگينش در كوبيدن خلفاى ستمگر و رسوا ساختن و تحقير كردن آنان و ربودن خواب راحت از چشم زورمندان و دشمنان حق همه تبلور ايمان و اخلاص است. شعر دعبل نماد شكوهِ شعرِ فريادگر و پيام گستر شيعى با تمام ويژگى هاى اعتقادى و تاريخى آن است. شعر او همه بيت الغزل معرفت و حديثِ طوفان و نواى عشق و سرود شورگستر ايمان است. آفرين بر نفس دلكش و لطف سخنش!
اين دفتر كه به نام اين شاعرِ دار بر دوش و به قصد احياى ياد و آثار درخشان او نگارش يافته, متضمّن شرح حال شاعر ونقل و ترجمه برخى اشعار نغز, لطيف, اعتقادى, سياسى و تاريخى وى به ويژه چكامه بلند (تائيّه مدارس آيات) است. فصل اوّل شامل كلياتى در طرح مسائلى است كه قبل از مطالعه حوادث زندگى دعبل و اشعارش ضرورى به نظر مى رسد و دريچه اى رو به باغ شعر و انديشه و زندگى اين شاعر بزرگ است. در فصل هاى بعدى, با شاعر و آثارش از نگاه تاريخ و ادب همراه با برخى تحليل ها و توضيحات آشنا مى شويم.

سخن آخر اين كه زندگى و آثار دعبل خزاعى با توجّه به نقشى كه در تاريخ تشيّع و حفظ و احياى ارزش ها در زمان چهار امام معصوم و مظلوم شيعه ايفا كرده, شايسته است همواره مورد مطالعه و تحقيق قرار گيرد. او در زمره شاعرانى چون كُمَيْت اسدى, سيد حِمْيَرى, سفيان عبدى و ديگر سرهنگان شعر و ادب شيعى است كه مى تواند بهترين الگو و سرمشق هر شيعه اهل بيت ـ به ويژه شاعران و هنرمندان مسلمان ـ باشد. ادبيات امروز ما هنوز تشنه شعر و هنر دعبل است.

قم ـ مصطفى قلى زاده