مرحله ى اول
آن حضرت با صراحت به ضرورت وجود حجت الهى در روى زمين و بلكه كل نظام عالم هستى اشاره مى كند، مى فرمايد: «...لا تخلوالارض من قائم لله بحجّة إمّا ظاهراً مشهوراً و إمّا خائفاً مغموراً; هرگز زمين از حجت الهى كه با دليل و برهان براى حاكميت بخشيدن به احكام و ارزش هاى دينى قيام نمايد، خالى نخواهد بود . حجت خدا عالم يا به صورت شناخته شده آشكار ـ مثل يازده امام(عليهم السلام) ـ در ميان مردم زندگى مى كند و يا در اثر فراهم نبودن شرايط مناسب به طور پنهان و نا شناخته به سر مى برد».(1) حضرت على(عليه السلام) در روايت ديگرى پس از اشاره به ضرورت وجود امام معصوم(عليه السلام)در روى زمين و تبيين مسؤوليت هاى او، مى فرمايند: حجت خدا گاهى به صورت علنى به طورى كه همه ى او را مى شناسند در ميان مردم حضور دارد، اما به دليل فراهم نبودن شرايط زمام امور را در دست ندارد، گاهى نيز به دلايلى به اراده ى خداى متعال از ديده مردم پنهان مى شود. در چنين مواقعى آنان در انتظار به سر مى برند. توجه به اين نكته ضرورى است كه در دوران غيبت گرچه جسم1- نهج البلاغه (گردآورى: السيد الشريف الرضى)، [طبق نسخه ى فيض الاسلام].