لطفا منتظر باشید ...
كلـيّـــــات
تبيين واژه ها
الف ـ سياست
سـيـاسـت در لغـت از ريشه ( سَوَسَ ساس ) به معناى تيمار و تربيت چارپايان ، بويژه اسب ، آمده و به همين مناسبت در تدبير و سرپرستى امور مردم نيز به كار رفته است .(1)
معناى اصطلاحى
خواجه نصيرالدين طوسى در تبيين سياست مى نويسد:انـسـان بـطـور طـبـيـعـى بايد زندگى اجتماعى داشته باشد و لازمه زندگى اجتماعى تزاحم و بـرخـوردافـراد و گـروهـها با يكديگر است كه در نتيجه ، به فساد و فناى جامعه منجر خواهد شـد. از ايـن رو،
بـايـد تدبيرى انديشيد تا هر گروهى در جايگاه شايسته خويش قرار گيرد، بـه حـق خود قانع شود ودستش از
تجاوز و تصرف عدوانى در حقوق ديگران كوتاه گردد و در گـردش چـرخ اجـتماع سهيم شود. چنين تدبيرى را (
سياست ) نامند؛ كه اگر به مقتضاى قاعده ( حكمت ) باشد و كمال نوعى و شخصى انسان را محقق سازد، ( سياست
الهى ) نام دارد و گرنه به پسوندهاى متعددى اضافه خواهد شد.(2)بدين ترتيب ، به تعداد مكاتب و مرامهاى فكرى و سياسى ، براى سياست تعريف وجود دارد كه نـيـازى بـه
شـمـارش آنـهـا نـيست . يكى از نويسندگان ادّعا مى كند كه تعريف زير، به نسبت ، فراگير و شامل است :سـيـاسـت ، رهـبـرى صـلح آمـيـز يا غير صلح آميز روابط ميان افراد، گروهها و احزاب (نيروهاى
اجـتـمـاعـى ) و كـارهـاى حـكـومتى در داخل يك كشور و روابط ميان يك دولت با دولتهاى ديگر در عرصه
جهانى است .(3)
ب ـ اخلاق
اخـلاق ، جـمـع خـُلق و خـُلُق ، بـه مـعناى ملكه نفسانى است كه سبب صدور آسان كارها مى شود، خـواه خلق خوب و پسنديده باشد مثل عفت و شجاعت ، خواه زشت و ناپسند باشد، چون شهوترانى و ترس . پس اخلاق به
خوب و بد تقسيم مى شود، گر چه وقتى بدون قيد گفته شود، منظور از آن ، اخلاق نيكوست مانند:( وَاِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيمٍ) (4)
و تو داراى اخلاق [زيباى ] بزرگى هستى .(5)
ج ـ اخلاق سياسى
آراسـتـه شـدن به همه فضايل اخلاقى براى عموم مردم ، پسنديده و ضرورى است و هيچ كس از داشـتـن هـيـچ فـضـيـلتـى ، مـعـاف و مـسـتـثـنـا نـيـسـت ، اگـر چـه هـمـه مـردم ، مـجـال فـعـليـت بـخـشـيـدن
بـه هـر فـضـيـلتـى را نـيـابـنـد. بـطـور مـثـال : سـخـاوت براى انسان يك فضيلت است ، خواه ثروتمند
باشد، خواه فقير؛ ثروتمند مى تواند فضيلت خويش را به فعليت برساند و بخشى از ثروت خويش را به ديگران
ببخشد، ولى فـقـيـر، از فـعـليـت بـخـشـيـدن بـه صـفـت سـخـاوت نـاتـوان اسـت . حـال اگـر
بـگـويـيـم : ( سـخاوت صفت ثروتمندان است .) سخن به گزاف نگفته ايم ، در عين حال آن را از فقيران سلب
نكرده ايم . همين طور اگر بگوييم : حلم ، صفت دانشمندان است ، عفت و پـاكدامنى ، صفت زنان است و ...منظور اين است كه چنين صفتى ، در عين فراگيرى براى عموم ، بـراى ايـن افـراد، ضـرورى تـر و زيـبـنـده
تـر فـراگـيـرى بـراى همه ، براى سياستمداران ضرورت بيشتر مى يابد، چرا كه آنان بيش از ديگران ،
فرصت تحقّق بخشيدن به آنها را مى يابند.
