لطفا منتظر باشید ...
لزوم صلاحيتهاى اخلاقى در مسائل سياسى
علاوه بر آنچه ياد شد، تجربه نيز لزوم صلاحيتهاى اخلاقى سياستمداران را چون روز، روشن سـاخـتـه است؛ تاريخ گواهى مى دهد كه هر گاه حاكمان و سردمداران جوامع بشرى ، انسانهاى عاقل ، با فرهنگ و خود
ساخته بوده اند، ملّتها نيز نيكوكار، خوش اخلاق و سعادتمند بوده اند و هـر وقـت ، سـيـاسـتـمـداران
، تـبـهـكـار، خـودسـر و عـارى از فـضـايـل انـسـانـى بوده اند، جامعه ها نيز روى سعادت را نديده
اند و در منجلاب فساد و تباهى غوطه ور گشته اند، چرا كه به تعبير حكيمانه امام على صلوات الله عليه :( اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِاَّبائِهِمْ) (14) مردم (در خلق و خوى ) به حاكمان خويش شبيه ترند تا به پدرانشان .بدين سبب ، اسلام با جديّت تمام بر اخلاق نيك مسؤ ولان نظام اسلامى از بالا تا پايين اصرار ورزيـده
اسـت و بـا وجـود صالحان به ديگران اجازه دخالت در امور مردم را نمى دهد. چنانكه با وجـود اصـلح
نـوبـت بـه صالح نمى رسد. شرط عصمت در پيامبر و امام و شرط عدالت در ولىّ فـقـيـه ، مـجتهد، قاضى ،
امام جماعت و ... بر اثبات اهميت مطلب كافى است ، ولى براى تبرّك ، فرازهايى از عهدنامه اميرمؤ منان (ع
) به مالك اشتر را مرور مى كنيم .امـيـر مـؤ مـنـان صـلوات اللّه عـليـه در ايـن گـنجينه ارزشمند كه به عنوان منشور جاويد كشيده و
آرمانهاى بلند اسلامى را به وضوح بيان كرده است . از جمله در جاهايى مناسب ، به صلاحيتهاى
كـارگـزاران پرداخته و ديدگاه اسلام را در اين باره شرح داده است كه گلچين برخى از آنها را در زير مى
خوانيم :
1 ـ ويژگيهاى استاندار
امام (ع ) نخست ، مالك را به تقوا، بى اعتنايى به شهوات ، مهربانى و ... دعوت مى كند:( اَمَرَهُ بِتَقْوَى اللّهِ ... وَ اَمَرَهُ اَنْ يَكْسُرَ نَفْسَهُ عِنْدَالشَّهَواتِ ... وَ اَشْعِرْ قَلْبَكَ الرَّحْمَةَ لِلرَّعيَّةِ وَالَْمحَبَّةَ لَهُمْ) (15)امـيـر مـؤ مـنـان ، مـالك را بـه تقواى الهى امر مى كند... و به او فرمان مى دهد كه نفس خويش را
هـنـگـام رويـارويـى بـا شـهـوات بـشـكـنـد ... [اى مـالك ] دل خويش را از مهربانى و محبت به مردم
مالامال ساز.
2 ـ اوصاف مشاوران
( وَلا تُدْخِلَنَّ فى مَشْوَرَتِكَ بَخيلا ...وَ لا جَبانا ... وَلا حَريصا) (16) هيچ گاه با بخيل ، ترسو و حريص (به مال دنيا) مشورت نكن .3 ـ اخلاق فرماندهان نظامى
( فـَوَلِّ مـِنْ جـُنـُودِكَ اَنـْصـَحـَهـُمْ فى نَفْسِكَ لِلّهِ وَ لِرَسُولِهِ و لِاِمامِكَ وَاَنْقاهُمْ جَيْبا وَاَفْضَلَهُمْ حِلْما) (17)از نـظـامـيـان ، فـردى را بـه فـرمـانـدهى بگمار كه در نظرت ، خيرخواه ترين كس براى خدا، پيامبر و
امامت باشد و نيز از ديگران پاكدامن تر و متين تر باشد.
4 ـ فضايل مسؤ ولان
( فَاصْطَفِ لِوِلايَةِ اَعْمالِكَ اَهْلَالْوَرَعِ وَالْعِلْمِ وَ السِّياسَةِ و تَوَخَّ مِنْهُمْ اَهْلَ التَّجْرِبَةِ وَ الْحَياءِ مِنْ اَهْلِ الْبُيُوتاتِ الصّالِحَةِ ...) (18) كـارمـنـدان خـود را از اهـل ورع و دانش و سياست برگزين و مردم آزموده و با حيا را از خانواده هاى شايسته منظور دار.
