4 ـ صبر و پايمردى
سـرشـت دنـيـا را بـا سـخـتـى و بـلا آفريده اند و هر كس در برابر ناملايمات آن تاب نياورد، نـصـيـبـى جـز شكست و زبونى نخواهد برد و عزّت و پيروزى از آنِ پايمردان و صبوران است . داسـتـان
پـيـروزى طـالوت و هـمـرزمـان او، در قـرآن مـجـيـد، ضـرب المثل استقامت مردان مقاومى است كه با
تعداد اندك بر انبوه دشمن پيروز شدند.(189)امام باقر عليه السلام نيز به اين واقعيت تصريح كرده ، مى فرمايد:( مَنْ صَبَرَ عَلى مُصيبَةٍ زادَهُ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ عِزّاً عَلى عِزِّهِ) (190)
هر كس بر مصيبتى شكيبايى كند، خداوند بزرگ ، بر عزّتش مى افزايد.مـصـيـبـتـهـاى عـالم سـيـاسـت ، مـمـكـن اسـت شـخصى ، گروهى ، اقتصادى ، نظامى ، ملّى ، مذهبى ،
زودگـذر، پـايـدار و جز آن باشد، چنان كه احتمال مى رود، طبيعى ، مصنوعى ، داخلى ، خارجى و مانند آن
باشد كه سياستمداران بايستى با صبر و پايمردى و درايت و تدبير به چاره جويى بـرخـيـزنـد و از خـداى
سـبـحـان و هـمّت بى شائبه مردم كمك گيرند و مطمئن باشند كه با چنين روحيه اى هر گردبادى را از سر
خواهند گذراند و پايان شب سيه سفيد است .علاوه بر عوامل ياد شده ، امور متعدد ديگرى در عزتمندى فردى و اجتماعى نقش دارد كه از آن جمله ،
تـقـوا، انصاف ، شجاعت ، قناعت ، خوددارى از شرّ و ديگر كمالات اخلاقى را مى توان نام برد كه به خاطر
مراعات اختصار به آنها نپرداختيم .
آفات عزّت
گـوهـر گـرانـبهاى عزّت و سرافرازى ، دشمنان متعددى دارد كه با آن سر ستيز داشته و اگر شـنـاسـايـىو مـنـهـدم نـگـردنـد چه بسا چهره زيباى او را مخدوش سازند يا سبب نابودى اش را فراهم نمايند، آنها
عبارتند از:
1 ـ بى اعتنايى به عوامل عزّت
آنـچـه در بخش پيش آورديم ، بايد از سوى طالبان عزّت ، جدّى تلقّى شود و همواره بر تحقق آن پافشارى كنند و گرنه تضعيف عوامل عزت آفرين ، سبب تقويت آفات آن خواهد گشت .
2 ـ جاه طلبى
از نظر اسلام ، تصدّى كارهاى اجتماعى و خدمت به مردم ، كارى مقدّس و در مسير قرب به خداست و حـتى بهترين بندگان خدا ـ يعنى انبيا، اوصيا و علما ـ همواره در راءس كارهاى اجتماعى از جمله سياست قرار
داشته و دارند. از اين رو، آلودن چنين كارى به اغراض شخصى و دنيوى علاوه بر بى اجر كردن آن ، شوكت و
اقتدار شخصى و اجتماعى انسان را نيز خدشه دار مى كند؛ از اين رو هـر كس بايد در حد توان و استعداد
خويش ، مسؤ وليت بپذيرد؛ نه شانه از زير بار خالى كند و نـه بـيـش از تـوان و تـخصّص ، كار قبول كند كه
در هر دو صورت ، شخصيت و مسؤ وليت را لكـه دار كـرده اسـت . جـاه طـلبـى و بـلنـد پـروازى ، از
انـگـيـزه هـاى خـطـرنـاك و آفـت عزّت و سربلندى محسوب مى شود. امام صادق عليه السلام فرمود:( لا يـَنـْبـَغـى لِلْمـُؤْمِنِ اَنْ يُذِلَّ نَفْسَهُ، قيلَ لَهُ وَ كَيْفَ يُذِلُّ نَفْسَهُ؟قالَ: يَتَعَرَّضُ لِما لا يُطيقُ فَيُذِلُّها) (191)
شـايـسـتـه نيست كه مؤ من ، خود را خوار سازد. پرسيدند: چگونه خود را خوار مى سازد؟ فرمود: كـارى را
كـه طـاقـت نـدارد مـى پـذيـرد، [در نـتـيـجـه از عـهـده اش بـرنـمـى آيـد و] او را ذليل مى كند.