ترجمه الغدیر جلد 15

و بودن عبدالعزيز دراوردى را نيز در زنجيره اين گزارش ها دست افزار خرده گيرى نمى گردانيم كه به گفته احمد پسر حنبل " چون از بر گزارشى بازگو كند بى پايه است و ارزشى ندارد و اگر از نگاشته خود بازگو كند آرى.و چون به بازگوگرى گزارش ها پردازد ياوه سرائى ها مى نمايد " و ابو حاتم گفته: سخن او را پشتوانه نتوان گردانيد و ابوزرعه گفته نيروى يادآورى اش بد بود.

به همين گونه درناسازگارى رنگ هاى خود اين گزارش- كه از چند
راه رسيده- چون و چرا نمى كنيم كه آن جا كه مى گويد: " شايد روز رستاخيز ميانجى گرى من براى او سودمند افتد " مى رساند كه او تا روز رستاخيز بايد چشم به راه بماند و آن هنگام نه صد در صد بلكه- چنان كه از واژه " شايد "، برمى آيد- كم و بيش اميد اين هست كه او را به آبكينه بيافكنند و آن گاه آن جا كه مى گويد: " او را در دل آتشى سخت يافتم و به سوى آبكينه اى بيرونش فرستادم " آشكارا مى رساند كه پيش از به زبان آوردن اين سخن ميانجى گرى به سود وى پذيرفته گرديده و او را به آبكينه برده اند.

از اين ها گذشته ما در اين جا يك سخن داريم و آن اين كه برانگيخته خدا "ص" به هنگام درگذشت ابوطالب، ميانجى گرى خود به سود وى را بسته به آن دانست كه وى به يگانگى خدا گواهى دهد. زيرا پيامبر گفت: اى عمو بگو هيچ خدائى جز خداى يگانه نيست تا به يارى اين فراز در روز رستاخيز ميانجى گرى ام را به سود تو روا بشمارم و اين دستور تنها براى اين جا نيست و در همه جا ميانجى گرى به سود كسى بسته به اين است كه او گواهى به يگانگى خدا دهد و اين سخن را پشتوانه بسيار از گزارش ها هست كه پاره اى از آن هارا حافظ منذرى در الترغيب و الترهيب ج 4 ص 150 تا 158 آورده است و از آن ميان گزارشى از زبان عبدالله پسر عمررا بى زنجيره پيوسته آورده كه پيامبرگفت: مرا گفتند درخواستى بكن كه هر پيامبرى درخواست كرده و من درخواستم را گذاشته ام براى روز رستاخيز براى "ميانجى گرى به سود" شما براى آن كسان كه گواهى دهند هيچ خدائى جز خداى يگانه نيست. منذرى گويد: اين گزارش را احمد با زنجيره اى درست بازگو كرده است.

و نيز اين گزارش ديگر از ابوذر- كه انجام زنجيره آن به پيامبر پيوسته
كه گفت: " به من كار ميانجى گرى سپرده اند "و سود آن" به كسانى از پيروان من كه جز خدا چيزى را نپرستند خواهد رسيد " كه نيز منذرى گويد: اين گزارش را بزار با زنجيره اى نيكو كه از گسيختگى هم تهى نيست آورده است.

و نيز اين گزارش ديگر از زبان عوف پسر مالك اشجعى كه پيامبر گفت: " ميانجى گرى من به سود هر مسلمانى است" كه نيز گويد: اين گزارش را هم طبرى- با زنجيره هاى كه يكى از آن ميان بسى نيكو است- آورده و هم ابن حبان در صحيح خود- و البته به اين گونه:

ميانجى گرى به سود كسى است كه جز خدا، چيزى را نپرستد.

و نيز اين گزارش ديگر از زبان انس كه پيامبر گفت: خداوند به جبرائيل "ع" فرمودبرو نزد محمد و او را بگو سربردار و بخواه تا به تو داده شود و ميانجى گرى كن تا خواسته تو پذيرفته آيد- تاآنجا كه گفت- هر كس از توده تو از آفريدگان خدا كه- يك روز از ته دل به راستى- گواهى دهد خدائى جز خداى يگانه نيست و بر اين گرايش بميرد او را نيز در اين ميان جاى بده.

منذرى گويد اين گزارش را احمد آورده و بازگوگران آن از كسانى اند كه سخن ايشان پشتوانه گزارش درست و نگارش درست، شناخته شده.

و نيز اين گزارش ديگر از ابو هريره كه انجام زنجيره آن به پيامبر پيوسته كه گفت: ميانجى گرى من براى كسى است كه به راستى از ته دل گواهى دهد خدائى جز خداى يگانه نيست و محمد برانگيخته او است، دلش سخن زبانش را راست شمارد و زبانش باوردلش را. و اين گزارش را، هم احمد بازگو كرده و هم ابن حبان در صحيح خود.

و نيز اين گزارش ديگر كه در هنگام گفتگو از دومين آيه از زبان ابوهريره و ابن عباس آورديم كه پيامبر "ص" پروردگارش را بخواند و دستورى خواست تا براى مادر خويش آمرزش بخواهد و بگذارد كه در روز رستاخيز براى او ميانجى گرى كند و اونپذيرفت.