عبدالحسین امینی؛ مترجمین: محمدتقی واحدی، علی شیخ السلامی، سید جمال موسوی، محمدباقر بهبودی، زین العابدین قربانی لاهیجی، محمد شریف رازی، علی اکبر ثبوت، جلال الدین فارسی، جلیل تجلیل
و چون چيزى از سخنان او را پاسخ دادى اهرمن "در ميانه" افتاد و من با اهريمن نمى نشينم. امينى گويد: نمى دانيم اين گزارش از چه راهى به ابوحنيفه رسيده تا با شناخت ميانجى آن دريابيم كه چه اندازه درست است و شايد هم بودن ابو يوسف قاضى درميان گزارشگران، براى انگشت نهادن بر آن به تنهائى بسنده باشد و اينكه بنگريم به پاره اى از سخنان كه درباره او گفته شده است: همچون گفتار فلاس كه او را راستگو و داراى لغزش هاى بسيار مى شمارد. و گفتار ابوحفص كه نيز او را راستگو و داراى لغزش هاى بسيار مى داند و گفتار بخارى كه: او را رها كرده اند. و گفتار يحيى پسر آدم: ابو يوسف نزد شريك گواهى داد و او نپذيرفت و گفت از كسى كه مى پندارد نماز از گرويدن به آئين جداست سخنى نمى پذيرم. و گفتار ابن عدى: او از زبان كسانى گزارش مى كند كه سخنانشان سست است. و گفتارى كه با زنجيره درست از ابن مبارك بازگو كرده اند كه به مردى گفت اگر تو در پس ابو يوسف نماز گزارده اى و به ياد دارى كه چه نمازهائى بوده دوباره آن ها را بخوان و هم گفت اگر از آسمان به زمين سرنگون شوم و پرنده اى مرا بربايد يا باد مرا در جائى بس دور بيفكند دوست تر دارم كه ازاو گزارشى بازگو كنم. و مردى به ابن مبارك گفت كدام يك از ابو يوسف و محمد ابن الحسن راستگوترند گفت مگو كدام يك راستگوترند بلكه بپرس كدام يك دروغگوترند. و عبدالله پسر ادريس گفته: ابو يوسف تبهكارى از تبهكاران بوده و وكيع به مردى كه گزارشى از زبان ابو يوسف بازگو كرد گفت: آيا از خدا پروا ندارى كه در نزد خداوند بزرگ و گرامى سخن ابو يوسف را پشتوانه مى گيرى؟ و ابو نعيم فضل بن دكين گفت: شنيدم ابو حنيفه به ابو يوسف مى گفت واى بر شماباد چه اندازه دروغ در اين نوشته ها بر من مى بنديد و من نگفته ام؟ و يحيى بن معين گفت: گزارش او را نبايد نوشت و گفت هر چند به خودى وى مى توان پشتگرم بود با اين همه در بسيارى جاها ندانسته لغزيده است. و يزيد بن هارون گفته: روا نيست از زبان او گزارشى بازگو كنند چون با دارائى هاى پدر مردگان، سوداگرى و داد و ستد مى كرد و سودش را خود برمى داشت. و سخن ابن ابى كثير وابسته حارث زادگان- يا نظام- به هنگام خاك سپردن ابو يوسف.
لطفا منتظر باشید ...
