آيه: 3 الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ
ترجمه :
كساني كه نماز بر پامي دارند و زكات مي پردازند و تنها ايشانند كه به آخرت يقين دارند.نکته ها
زكات دو معنا دارد: يكي معناي خاص كه زكات معروف است و ديگري معناي عام كه كمك به نيازمندان به هر نحو است . در اين آيه مراد معناي دوّم زكات است ، زيرا اين سوره در مكّه نازل شده و دستور زكات رسمي در مدينه صادر شده است . (يؤتون الزّكوه).كلمه ي ((مبين )) از ((ابانه))، هم به معناي ((روشن )) به كار مي رود كه به اصطلاح فعل لازم است و هم به معناي ((روشنگر)) كه فعل متعدّي است .پيام ها:
1- يكي از سنّت هاي الهي اين است كه وحي را با برتري و مقامي كه دارد در دسترس انسان قرار دهد. (تلك )2- دايره ي ارشاد از طريق گفتن و شنيدن ، گسترده تر از نوشتن و خواندن است . (كلمه ي قرآن قبل از كتاب آمده است ) (القرآن و كتاب )3- حركت انبيا فرهنگي و با قرائت و كتابت همراه است . (آيات القرآن و كتاب )4- قرآن ، كتابي بس بزرگ است . (((كتاب ))، بدون ((الف و لام )) و همراه با تنوين نشانه ي عظمت است )5- قرآن براي مردم قابل درك است . (كتاب مبين )6- ارشاد و تبليغ ، بايد با محتواي روشن و شيوه اي صريح و قاطع همراه باشد. (تلك مبين )7- هدايت ، درجات و مراحلي دارد: هدايت ابتدايي : (هدي للنّاس ) هدايت تكميلي : (هدي ... للمؤمنين )8- از امتيازات قرآن ، مكتوب بودن : (كتاب ) روشن و روشنگر بودن : (مبين ) هدايت كردن : (هدي ) و بشارت دادن است . (بشري )9- رسالت اصلي قرآن ، هدايت و بشارت است و توجّه قرآن به علوم و مسائل ديگر جنبي است . (هدي و بشري )10- ايمان ، كليد هدايت و نجات است . (هدي و بشري للمؤمنين )11- در هدايت شدن ، قابليّت شرط اصلي است . (للمؤمنين )12- براي ترويج خوبي ها، از خوبان تجليل كنيم . (الّذين ...)13- در تجليل ، محور كردار مردم است ، نه نام وعنوان آنها. (يقيمون ... يؤتون ...)14- عمل ، نشانه ي ايمان است . (للمؤمنين الّذين يقيمون ...)15- حتّتي مؤمنان اهل نماز و زكات براي تداوم كار خود به هدايت الهي نياز دارند. (هدي ... للمؤمنين الّذين ...) در قيامت نيز انسان به مرحله اي از هدايت محتاج است . (يهديهم ربّهم بايمانهم ) (437) 16- نمازي ارزش دارد كه با شرايط صحّت و كمال انجام گيرد. (يقيمون ) (معناي اقامه ي نماز، انجام دادن آن با شرايط است )17- رابطه با خداوند بر رابطه با مردم مقدّم است . (يقيمون الصلوه ويؤتون الزكوه) (نماز، قبل از زكات آمده است )18- چون نماز و رابطه با خدا، زمينه ساز ساير كارهاي خير است ، نام آن در ابتدا آمده است . (الصلوه)19- تداوم عمل ، به عمل ارزش مي دهد. (يقيمون يؤتون ) (فعل مضارع نشانه ي استمرار و تدوام است )20- يكي از امتيازات اسلام اين است كه مسايل الهي و مردمي ، معنوي و مادّي ، اين جهاني و آن جهاني را در كنار هم قرار داده است . (الصلوه الزكوه)21- در تبليغ ، اوّل كارهايي را مطرح كنيد كه براي مردم خرج ندارد. (اوّل نماز، بعد زكات ) (الصلوه الزكوه)22- مؤمن در برابر مسايل اجتماعي و نياز محرومان و گرسنگان ، احساس مسئوليّت مي كند. (يؤتون الزكوه)23- هركجا حسّاسيّت لازم است ، كلام را تكرار كنيد. (نماز وزكات با يك كلمه (الّذين ) آمده ، ولي يقين به معاد با دو بار كلمه ي (هم ) بكار رفته است .)24- نماز و زكاتي ارزش دارد كه با ايمان به معاد همراه باشد. (و هم بالاخره)25- اهل يقين ، تنها گروه خاصّي هستند. (هم بالاخره هم يوقنون ) تكرار كلمه ي ((هم )) نشانه ي اين است كه اين گروه ، گروه خاصّي هستند.26- مؤمنين برنده هستند; با نماز خودسازي مي كنند و با زكات مشكلات جامعه را حل و با يقين به معاد، آينده ي خود را تأمين مي كنند. (يقيمون الصلوه... الزكوه... يوقنون )27- علم ، به فراموشي تبديل مي شود ولي يقين ، با توجّه دائمي همراه است . (يوقنون )28- گمان و دانستن كافي نيست ، باور قلبي و يقين لازم است . (يوقنون )437-يونس ، 9