آيه: 82 وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ - تفسیر نور سوره النمل نسخه متنی

آيه: 82 وَإِذَا وَقَعَ الْقَوْلُ عَلَيْهِمْ أَخْرَجْنَا لَهُمْ دَابَّةً مِّنَ الْأَرْضِ تُكَلِّمُهُمْ أَنَّ النَّاسَ كَانُوا بِآيَاتِنَا لَا يُوقِنُونَ

ترجمه :

و هرگاه سخن (و وعده ي عذاب الهي ) بر مردم حتمي شود، جنبنده اي را براي آنان از زمين بيرون آوريم تا با مردم سخن گويد، كه همانا مردم آيات ما را باور نمي كردند.

نکته ها

اين آيه ظاهرا به جريان قبل از قيامت مربوط است كه هرگاه قهر خداوند بر مردم حتمي شد، خداي متعال ، با قدرت خود موجود زنده اي را از زمين بيرون مي آورد، تا با مردم سخن گويد، و سخنش اين است كه : مردم ايمان نمي آورند.

گرچه كلمه ي دابّه به غير انسان گفته مي شود ولي بارها در قرآن ، اين كلمه در جايي به كار رفته كه شامل انسان نيز مي شود و از آن جا كه دابّه بايد در موقعيّتي باشد كه حرفش نسبت به همه ي كفّار يك سند باشد، بايد گفت : مراد از دابّه يك شخصيّت مهم است كه در روايات ، به علي ّبن ابي طالب 8 تفسير شده است .

شايد هر يك از اولياي خدا كه در آخرالزّمان قيام و حركت فوق العاده اي انجام دهند و حق ّ و باطل و مؤمن و كافر را از هم جدا سازند، نيز مشمول اين آيه باشند. ((واللّه العالم )).

دابّه كيست و چيست .?

در آيه ، قرائني است كه نشان مي دهد اين دابّه موجود بسيار مهمي است ، زيرا:.

1- در آستانه ي قهر الهي ظاهر مي شود. ((اذا وقع القول عليهم )) اقتضاي سخنان مهم آن است كه از سرچشمه هاي مهم صادر شود.

2- به نحو استثنايي پيدا مي شود. ((اخرجنا... من الارض ))

3- حرف مي زند، ((تكلّمهم )) قضاوت مي كند و از آينده مردم خبر مي دهد. ((ان ّ الناس كانوا...))

4- حرف او همچون صوراسرافيل ، آخرين سخن است . ((اذا وقع القول ))

5- كلمه ي دابّه، با تنوين ، نشانه ي عظمت و بزرگي اين موجود است .

6- آيه ي بعد، مربوط به رجعت است كه اولياي خدا قبل از قيامت زنده مي شوند.

7- آيه نمي گويد: ((بآيات اللّه )) بلكه مي گويد: ((بآياتنا)) گويا نشانه هاي او همان نشانه هاي خداوند است . جمع بندي ميان اين قرائن كه در ظاهر آيه است و روايات متعدّدي كه در تفاسير آمده است ، ما را به اين حقيقت مي رساند كه بگوييم : مراد از ((دابّه من الارض ))، حضرت علي ّ (ع) است . اوست كه لايق است حرف آخر را بگويد وبر پيشاني بعضي ، مهر عدم ايمان بزند واز آينده شوم گمراهان خبر دهد.

دو سؤال :.

1- آيا كلمه ي دابّه ، مخصوص جنبنده هاي غير انساني نيست ? پاسخ : خير، در قرآن بارها كلمه ي دابّه به كار رفته كه شامل انسان نيز مي شود، نظير (و ما من دابّه في الارض الاّ علي اللّه رزقها).

(526)

2- آيا اطلاق كلمه ي جنبنده بر حضرت علي (ع) توهين به آن حضرت نيست ? پاسخ : هرگز; همان گونه كه اطلاق كلمه ي ((بشر)) بر پيامبر توهين نيست ، و اطلاق كلمات ((شي ء، عالم ، نور و وجود)) بر خداوند جايز است ، لكن فرق است ميان علم ، نور و وجود خداوند با سايرين .

526-هود، 6