آيه: 42 إِذْ قَالَ لِأَبِيهِ يَا أَبَتِ لِمَ تَعْبُدُ مَا لَا يَسْمَعُ وَلَا يُبْصِرُ وَلَا يُغْنِي عَنكَ شَيْئًا
ترجمه:
آنگاه كه (ابراهيم ) به پدرش گفت : اي پدر! چرا چيزي را مي پرستي كه نمي شنود و نمي بيند و تو را از هيچ چيز بي نياز نمي كند?نکته ها
پدر حضرت ابراهيم ، فوت شده بود و كسي كه در قرآن به عنوان پدر او معرفي شده ، سرپرست او عمويش آزر يا شوهر مادرش بوده است . (385) در روايات اهل بيت : نيز مي خوانيم كه پدر حضرت ابراهيم موحّد بود و مراد از ((أب )) در اينجا عموي اوست .در زبان عربي ، كلمه ي ((أب )) معناي وسيعي دارد و بر معلّم و مربّي و حتّي پدر زن نيز گفته مي شود. در روايات نيز از پيامبر (ص ) نقل شده است كه فرمود: ((أنا و علي ّ ابوا هذه الامّه)) (386) من و علي ّ پدران اين امّت هستيم .پيام ها:
1- مناظرات ابراهيم با عمويش قابل يادآوري و بزرگداشت است . (اذ قال )2- در نهي از منكر، از نزديكان خود شروع مي كنيم . (يا ابت )3- نهي از منكر مرز سنّي ندارد. (پسر مي تواند بزرگ خانواده را نهي كند، امّا بايد احترام آنان را حفظ كند.) (يا ابت )4- هميشه كمال افراد به سن آنها بستگي ندارد; گاهي فرزند خانه از بزرگ ترها بهتر مي فهمد. (يا ابت )5- ارشاد وتبليغ نبايد هميشه عمومي باشد، بلكه گاهي بايد به خود فرد گفته شود. (يا ابت )6- در نهي از منكر، با ايجاد سؤال ، وجدان افراد را به قضاوت گيريم . (لم تعبد)7- در نهي از منكر، از منكرهاي اعتقادي شروع كنيم . (متأسفانه ما بيشتر سرگرم منكرهاي اخلاقي و اجتماعي هستيم ) (لم تعبد)8- راه حق ّ را فداي عواطف نكنيم . (لابيه لم تعبد) خويشاوندي نبايد مانع نهي از منكر شود.9- بت پرستي ، از فرشته پرستي ، انسان پرستي و گاوپرستي بدتر است ، زيرا در آنها بينايي و شنوايي و شعور هست ، ولي در بت نيست . (مالا يسمع ...)385-تفسير الميزان
386-بحار، ج 16، ص 95