آيه: 60 إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَأُوْلَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ وَلَا يُظْلَمُونَ شَيْئًا
ترجمه:
مگر كسي كه توبه كند و ايمان آورد و كار شايسته انجام دهد، پس آنها داخل بهشت مي شوند و به هيچ وجه مورد ستم قرار نمي گيرند (و از پاداششان كاسته نمي شود).نکته ها
((خلف ))، فرزند صالح را گويند و ((خلف )) فرزند ناصالح است . كلمه ي ((غي ّ)) در مقابل رشد است .(قد تبيّن الرّشد من الغي ّ) (429) ضايع كردن نماز، غير از نخواندن و ترك آن است . كسي كه نماز مي خواند، ولي بدون رعايت شرايط آن يا با تأخير، چنين كسي نماز را ضايع كرده و آن را سبك شمرده است . (430) در روايتي مي خوانيم : همين كه حضرت رسول (ص ) اين آيه را تلاوت مي فرمودند، منقلب شده ، فرمودند: بعد از 60 سال ، گروهي نماز را ضايع خواهند كرد. (431) اگر اين سخن در اوايل سال اوّل هجري گفته شده باشد، سال 60 همان سال شهادت امام حسين (ع) و سال به قدرت رسيدن يزيد است .توبه در قرآن معمولا قرآن كريم بدنبال آيات عذاب ، جمله ي ((الاّالّذين تابوا)) يا جمله ي ((الاّ من تاب )) را آورده تا بگويد: راه اصلاح ، هرگز بر كسي بسته نيست .توبه ، واجب است . زيرا فرمان خداوند است . (توبوا الي اللّه ) (432) قبول توبه ي واقعي قطعي است ، زيرا نمي توان باور كرد كه ما به امر او توبه كنيم ولي او نپذيرد. (هوالّذي يقبل التوبه عن عباده ) (433) ، (هوالتّواب الرحيم ) (434) خداوند هم توبه را مي پذيرد و هم كساني را كه بسيار توبه مي كنند دوست دارد.(يحب ّ التّوابين ) (435) توبه ، بايد با عمل نيك و جبران گناهان همراه باشد. (تاب و عمل صالحا) (436) ، (تاب من بعده و اصلح ) (437) ، (تابوا واصلحوا و بيّنوا) (438) توبه ، رمز رستگاري است . (توبوا ... لعلكم تفلحون ) (439) توبه ، وسيله ي تبديل سيئات به حسنات است . (الاّ من تاب و عمل صالحا فاولئك يبدّل اللّه سيئاتهم حسنات ) (440) توبه ، سبب نزول باران است . (توبوا ... يرسل السماء) (441) توبه ، سبب رزق نيكو است . (توبوا اليه يمتّعكم متاعا حسنا) (442) توبه در هنگام ديدن آثار مرگ و عذاب پذيرفته نمي شود. (حتّي اذا حضر احدهم الموت قال انّي تبت الان ) (443) خداوند علاوه بر قبول توبه ، لطف ويژه نيز دارد. (هو التّواب الرحيم ) (444) (ثم ّ تاب و اصلح فانّه غفور رحيم ) (445) ، (ثم ّ تاب عليهم انّه بهم رؤف رحيم ) (446) (الاّ من تاب و آمن و عمل صالحا فاولئك يدخلون الجنّه) (447) (ثم ّ توبوا اليه ان ربّي رحيم ودود) (448) در اين آيات در كنار توبه به مسئله رحمت و رأفت و محبّت الهي اشاره شده است .قرآن ترك توبه را ظلم و هلاكت دانسته است . (و من لم يتب فاولئك هم الظالمون ) (449) (ثم لم يتوبوا فلهم عذاب جهنّم ) (450)پيام ها:
1- گاهي فرزندان ونسل آينده ، زحمت هاي پدران را تباه مي كنند. (گاهي از خوبان ، نسل نااهل پيدا مي شود) (خلف اضاعوا الصلوه)2- نماز محور دين است . (براي نشان دادن چهره ي نسلي به نسل ديگر، ضايع كردن نماز آنان را نشان مي دهد) (فخلف خلف اضاعوا الصلوه)3- نماز، سدّي است ميان انسان و شهوت ها و اگر اين سدّ شكسته شود، پيروي از شهوت ها براي انسان آسان مي شود. (اضاعوا الصلوه واتّبعوا الشهوات )4- كسي كه از رابطه با خدا (نماز) جدا شد، به شهوات پيوند مي خورد. (اضاعوا الصلوه واتّبعوا الشهوات )5- رونق يافتن شهوات ، غي ّ و گمراهي است . (واتّبعوا الشهوات ... يلقون غيّا) 6- كيفر ضايع كردن نماز، سردرگمي است . (يلقون غيّا) (رشد واقعي در سايه ي معنويّت است )7- سرنوشت ملت ها به دست خود آنهاست (اضاعوا... يلقون ... الاّ من تاب ...)8- توبه ، يك تحول است نه تظاهر. (تاب و امن و عمل صالحا)9- شرط رستگاري و ورود به بهشت ، توبه وايمان و عمل صالح است . (تاب و آمن و عمل صالحا... يدخلون الجنّه)429-بقره ، 256
430-بحار، ج 11، ص 72
431-تفسير نمونه
432-تحريم ، 8
433-شوري ، 37
434-بقره ، 37
435-بقره ، 222
436-فرقان ، 71
437-انعام ، 54
438-بقره ، 160
439-نور، 31
440-فرقان ، 70
441-هود، 52
442-هود، 3
443-نساء، 18
444-بقره ، 37
445-انعام ، 54
446-توبه ، 117
447-مريم ، 60
448-هود، 90
449-حجرات ، 11
450-بروج ، 10