6 ـ تداوم دوستى ها
در ضـرب المـثـل هـا آمـده اسـت كـه : (يـك دشمن زياد است و هزار دوست كم ) اين سخن حكيمانه ازمـعـارفديـنـى و فـطـرت آدمـى ، سـرچـشـمـه مـى گـيـرد؛ طـبـع انـسـان ، بـه دوسـتى با همگانتمايل دارد
مگر اينكه علل و اسباب ديگرى موجبات دشمنى را فراهم سازد. دين مقدّس اسلام نيزچـنـيـن نـظـرى دارد
و بـراى تـداوم دوسـتى ها و زدودن كدورت ها پيشنهادهاى متعددى نموده ازجملهنرمخويى و خوشرويى . امير
مؤ منان (ع ) مى فرمايد:(رِفْقُ الْمَرْءِ وَ سَخ ائُهُ يُجَبِّبُهُ اِلى اَعْد ائِهِ) (70)
نرمخويى و سخاوت شخص ، او را محبوب دشمنانش مى كند.خـاصـيـت نرمخويى نزد دوستان و آشنايان نيز چنين است و پيوند دوستى ها را محكم تر مى كند.به داستان
زير توجه كنيد:روزى يكى از آشنايان امام سجّاد(ع ) به آن حضرت پرخاش كرد و سخنان نكوهيده گفت . پس ازرفتن آن مرد،
امام به يارانش فرمود: شما پرخاش و زشتى فلانى را نسبت به من مشاهده كرديد،ايـنـك هـمـراه مـن
بـيـايـيـد تـا پـاسـخ مـرا هـم بـبـيـنـيـد. سـپـس جـمـلگـى بـه دربمنزل آن شخص آمدند و او را صدا
زدند. مرد به خيال اينكه امام و يارانش براى تلافى آمده اند،بـا آمـادگـى كـامـل از منزل خارج شد.وقتى رودرروى امام قرار گرفت ، آن حضرت فرمود: (اىبـرادر! تـو لحـظاتى پيش به من چنين و چنان گفتى ؛
اگر من آنچنانم كه تو گفتى ، خدا از مندر گذرد و اگر چنين نيستم كه تو گفتى ، خدا از تو درگذرد!)
آن مـرد بـا ديدن چنين برخورد نرم و بزرگوارانه از سوى امام ، بسيار شرمنده و پشيمان شد،پـيـشانى
امام را بوسيد و عرضه داشت : (شما از آنچه من گفتم ، منزهيد. اين منم كه شايسته آنسخنان هستم !) (71)
اين درس را با سفارشى از قرآن مجيد به پايان مى بريم :(وَ لا تـَسـْتـَوِى الْحـَسَنَةُ وَ لاَ السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتى هِىَ اَحْسَنُ فَاِذَا
الَّذى بَيْنَكَ وَ بَيْنَهُ عَداوَةٌ كَاَنَّهُ وَلِىُّ حَمي مٌ) (72)
هـرگـز نـيـكـى و بدى يكسان نيست ، بدى را با نيكى پاسخ بده . در اين صورت [خواهى ديد]همان كسى كه ميان
تو و او دشمنى است ، گويى دوستى گرم و صميمى است .همين خصلت ارزنده سبب شد كه اهداف و آرمان پيامبر(ص ) خيلى زود محقق گردد و در كمترين زمانمـمـكـن
اقـصـى نـقـاط عـالم را درنـوردد چـنـان كـه در آيـه 159 سـورهآل عمران بدان تصريح شده است .عفو و گذشت
عـفـو و گـذشـت يـكـى از مـكـارم والاى انـسـانـى بـلكـه بـهقول امام على (ع ) تاجى زينت بخش بر سر
همه آنهاست :(اَلْعَفْوُ ت اجُ الْمَك ارِمِ) (73)
گذشت ، زينت بزرگوارى ها است .اين خوى پسنديده ، پرتوى از مسرّت واقعى و موجى از عواطف و احساسات انسان دوستانه را دردل هـا
ايـجـاد مـى كـنـد، كـيـنـه هـا و دشـمنى ها را از آن مى زدايد و موجب مى شود كه خصم دست ازخصومت
برداشته ، طرح دوستى و محبّت بريزد.