قاطعيت در عين نرمى - اخلاق و تربیت های اسلامی نسخه متنی

قاطعيت در عين نرمى

صفات و كردار كمال بخش ، در برخى موارد، با يكديگر تضاد ظاهرى دارند و هنر انسان در ايناسـت كـه
بـتـوانـد مـيـان چـنـيـن صـفـات و كـردارى را جـمـع كـند. و بداند كه هر كدام ، مناسب چهحـال و
مـقـامـى است . در طول هشت سال دفاع مقدس ، رزمندگان چنين هنرى را داشتند؛ از يك سو مىبـايـسـت در
بـرابـر دشـمن غدّار و متجاوز، قاطعانه بايستند و آتش ‍ دفاع خود را بر آنان فروريـزنـد و از سـوى
ديـگـر، بـا اسـيـرانِ دشـمـن ـ كـه تـا چـنـد لحـظـهقبل در مقابلشان مى جنگيدند ـ رفق و مدارا
كنند!

قاطعيت و نرمى نيز در ظاهر، همخوان نيستند ولى امير مؤ منان (ع ) مى فرمايد:

(اُخْلُطِ الشِّدَّةَ بِرِفْقٍ وَارْفُقْ م ا ك انَ الرِّفْقُ اَوْفَقَ) (361)

قاطعيت را با نرمى ممزوج كن و تا جايى كه نرمى كارساز است ، نرمى پيشه كن .

مـوقـعيت سنجى ، خردورزى ، ملاحظه حال طرف مقابل و بررسى جوانب موضوع ، به انسان كمكمـى كـنـد كـه
تـصـميم بگيرد تا چه حد، شدّت عمل به خرج دهد و چه اندازه نرم و ملايم باشد،همچنين با چه كسى و در چه
موقعيتى نرم و مهربان باشد يا قاطع و انعطاف ناپذير، همين طوربايد بسنجدكه آيا قاطعيت سبب سازندگى و
بهبود سوژه مى شود يا نرمى و ملاطفت ؟

رهـبر كبير انقلاب ، حضرت امام خمينى (س )، درطول دوران مبارزه و انقلاب ، ابتدا دربرابر ملىگـرايـان
دروغـيـن ، ضد انقلاب داخلى و مخالفان نظام ، با نرمى و مهربانى برخورد كرد، امّاوقتى آنان به راه حق
نيامدند و بر كار خلاف خود اصرار ورزيدند، با شدت و قاطعيت با آنانمقابله كرد، همان گونه كه جانشين
شايسته او حضرت آية الله خامنه اى چنين است .

آثار ارزشمند

هـر خـصـلت نـيكوى اخلاقى ، علاوه بر نيكويى ذاتى ، پيامدهاى ارزشمند ديگرى نيز، دارد كهبـر ارزش
ذاتـى اش مـى افـزايد. رفق و مدارا نيز چنين است . در ادامه بحث برخى از آن آثار راپى مى گيريم .

1 ـ حراست ايمان

رسول اكرم (ص ) مى فرمايد:

(لِكُلِّ شَىْءٍ قُفْلٌ وَ قُفْلُ الاْ ي م انِ الرِّفْقُ) (362)

هر چيزى قفلى دارد و قفل (نگهدار) ايمان ، نرمخويى است .

2 ـ خير دنيا و آخرت

همان حضرت مى فرمايد:

(مـُنْ اُعـْطـِىَ حـَظَّهُ مـِنَ الرِّفـْقِ اُعْطِىَ حَظَّهُ مِنْ خَيْرِ الدُّنْي ا وَالاْ
خِرَةِ وَ مَنْ حُرِمَ حَظُّهُ مِنَ الرِّفْقِ حُرِمَحَظُّهُ مِنَ الدُّنْي ا وَالاْ خِرَةِ) (363)

هـر كـس نـصـيبى از رفق و مدارا داشته باشد، سهمى از خير دنيا و آخرت را مى برد و هر كس ازسهم رفق و
مدارا محروم باشد، از سهم (خير) دنيا و آخرت نيز محروم است .

انـجـام بـسـيـارى از كـارهـاى مـهـم دينى و دنيايى با همكارى و همدلى مردم با يكديگر انجام
مىپذيرد و لازمه چنين اقدامى ، رفاقت و دوستى با مردم است و آن كه از چنين خصلتى محروم است ،در واقـع
تـوان انـجـام كـارهـاى بـزرگ و ثواب آور را از دست مى دهد. هر مسلمانى مى تواند بانـرمخويى و زبان
خوش مردم محل را اصلاح كند، مسجد بسازد، آنان را بر ضد اوباش و تهاجمفرهنگى بسيج كند و... در نتيجه خير
دنيا و آخرت در همه اين كارها گرد آمده است .

3 ـ آسـانـى كـارهـا

بـدخـلقـى و سـخـت گـيـرى ، بـسـيـارى از كـارهـا رامـشـكـل مـى كـنـد و سـبـب
لجـبـازى ديـگـران مـى گـردد و بـعـكـس ، نـرمـخـويـى و رفـاقـت و مدارادل افـراد را بـه دست مى
آورد و بسيارى از گره هاى كور كارها را مى گشايد. امير مؤ منان (ع )مى فرمايد:

(اَلرِّفْقُ يُيَسِّرُ الصِّع ابَ وَ يُسَهِّلُ شَدي دَ الاَْسْب ابِ) (364)

ملايمت ، سختى ها را آسان و موانع محكم را باز مى كند.