ريشه توكّل - اخلاق و تربیت های اسلامی نسخه متنی

ريشه توكّل

پـايـه و اسـاس تـوكـل ايـمـان حـقـيـقـى بـه خـداونـد و شـنـاخـت او اسـت . قـرآن كـريـمتوكل را
لازمه ايمان دانسته مى فرمايد:

(وَ عَلَى اللّ هِ فَتَوَكَّلُوا اِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِني نَ) (184)

اگر مؤ منيد بر خدا توكل كنيد.

طبق اين آيه شريفه كسى كه توكل نداشته باشد مؤ من نيز نخواهد بود.

امام على (ع ) مى فرمايد:

(اَلتَّوَكُّلُ مِنْ قُوَّةِ الْيَقي نِ) (185)

توكل نتيجه يقين قوى به خداوند است .

ايـمـان و يـقـيـن بـه خـدا، از شـنـاخـت صـحـيـح خـداونـد حاصل مى شود، از اين رو ريشه و
اساستـوكـل بـر خـدا، شـنـاخـت و آگـاهـى نـسبت به او است و تمام برداشت هاى نادرستى كه از
مفهومتوكل در صحنه عمل و زندگى شده است ريشه در درك نادرست از خداوند دارد، يعنى وقتى انساندرك
درسـتـى از خـدا و جهان هستى نداشت نمى تواند از قرآن و روايات مقصود حقيقى را به دستآورد، ابـتـدا
گـرفـتـار اشـتـبـاه در انـديـشـه و شـنـاخـت مـى شـود و بـهدنبال آن ، دچار ايمان خرافى و عمل
نادرست مى گردد.

نشانه هاى توكّل

تـوكـّل داراى نـشانه هايى است كه در صورت ظهور آنها، انسان مى تواند اميدوار شود كه بهاين مرحله
عالى رسيده است .

جبرئيل در پاسخ پيامبر(ص ) نشانه هاى توكل را اين گونه بيان مى كند:

(فـَاِذ ا ك انَ الْعـَبـْدُ كـَذ لِكَ لَمْ يـَعـْمـَلْ لاَِحَدٍ سِوَى اللّ هِ وَ لَمْ يَرْجُ وَ
لَمْ يَخَفْ سِوَى اللّ هِ وَ لَمْيَطْمَعْ فى اَحَدٍ سِوَى اللّ هِ) (186)

وقتى انسان داراى توكل شد اعمال خود را جز براى خدا به جا نمى آورد، جز به خدا اميد ندارد واز غير خدا
نمى ترسد و چشم طمع به كسى جز خدا ندارد.

اين علائم در ساير روايات نيز مورد توجه قرار گرفته است . على (ع ) مى فرمايد:

(حَسْبُكَ مِنْ تَوَكُّلِكَ اَنْ لا تَرى لِرِزْقِكَ مُجْرِياً اِلا اللّ هَ سُبْح انَهُ) (187)

در توكل تو همين بس كه غير خدا را روزى رسان خود ندانى .

و نيز از امام رضا(ع ) درباره توكل سؤ ال كردند. آن حضرت فرمود:

(اَنْ لا تَخ افَ اَحَداً اِلا اللّ هَ) (188)

توكل يعنى اينكه از كسى جز خدا نترسى .