رعايت عرف و اعتدال
مـفهوم و ضرورت آراستگى مورد اتفاق همگان است ، ولى چون سليقه هاى افراد، ملّت ها و مكتب هادر زمانها و مكان هاى گوناگون ، بى شمار است ، هرگز نمى توان الگوى ثابتى را ارائهداد تـا مـورد عـمـل قـرار
گـيـرد، ولى در مـجـمـوع مـى تـوان مـعـيـار (عـرف واعـتـدال ) را پـذيـرفـت و بـر مـحـور آن هـا
بـرنـامـه تـزيـيـن وتجمّل را طرّاحى كرد، به گونه اى كه نه به طور كلّى از آراستگى ، نظافت و تزيين
بدن ولبـاس و وسـائل زنـدگـى ، دسـت شـسـت و نـه آن رااصـل قـرار داد بـه گـونـه اى كـه هـمـه هـمـّت
خـويـش و درآمـد را صـرف تـزيـيـن وتجمل كرد و به اصطلاح به تجمل گرايى و زندگى اشرافى و لوكس روى
آورد. هر دو كار،تـفـريـط و افـراط و نـاپـسـنـد و نـكـوهـيـده اسـت . امـيـر مـؤ مـنـان (ع )،
بـهـتـريـن الگـوىتجمّل را چنين معرفى مى كند:(اِنَّ اَحْسَنَ الزِّىِّ م ا خَلَطَكَ بِالنّ اسِ وَ جَمَّلَكَ بَيْنَهمْ وَ كَفَّ
اَلْسِنَتَهُمْ عَنْكَ) (209)
هـمـانـا نـيـكوترين شكل زندگى آن است كه شما را به مردم نزديك كند و در ميان آنان جمالتانبخشد و
زبان آنان را نيز از [گفتگو درباره ] شما بازدارد.سـخـن حـكـيـمـانـه نـخـسـتـيـن امـام مـعـصـوم سـه شـاخـص را بـراى زىمعتدل و متعارف بيان مى
كند؛
1 ـ لبـاس ، كـفـش ، مـوهـاى سـر و صـورت ، وسـعـت و مـعـمـارىمـنـزل ، اثـاثـيـه و بـرنـامـه
غـذايـى ، رفـت و آمـد و... بـايـدمثل بقيه مردم يا نزديك به آنها باشد به گونه اى كه فرد را تافته اى
جدا بافته از جامعهبـار نـيـاورد و لبـاس و مـنـزل ، غـذاى چـرب و نـرم ،اتـومبيل و اثاثيه گران
قيمت ، و... بين او و مردم فاصله نيندازد و به اصطلاح او را وارد طبقهمـرفـّه نـسـازد و سـبـب طبقه
بندى و تشتّت جامعه و رنگ باختن برادرى و انسجام و همرنگى مردمنگردد.2 ـ وضعيت لباس و بدن و منزل و زندگى بايد نيكو، مرتب و مزيّن و خوش نما باشد؛ چرا كههر چه متعلق به
ماست ، معرّف بُعدى از زندگى ما نيز به شمار مى آيد. شما درباره دو همكار،دو برادر و دو دوستى كه يكى
از آنها همواره با لباس و بدن تميز، موى شانه زده ، خوشبو وكـفـش واكـس زده وارد جـامـعـه مـى شـود و
خانه و اثاثيه منزلش نيز همواره نظيف و مرتب است ، وديـگـرى كـه بـر عـكـس اوّلى اسـت ، چـگونه قضاوت
مى كنيد؟ آيا شخصيت و محبوبيت هر دو آنهامـسـاوى اسـت ؟ اگـر بـراى ورزش ، غذا خوردن ، مسافرت ،
نگهبانى و مانند آن بخواهيد يكى رابرگزينيد، كدام يك را انتخاب مى كنيد؟3 ـ هـمچنين وضعيت زندگى نبايد انگشت نما و به اصطلاح ورد زبان مردم شود؛ ژنده پوشى ،درويشى ، رها
كردن موى سر و صورت ، بى اهميتى به نظافت ، نچيدن ناخن و... از يك سو، واز سـوى ديـگـر پـوشـيـدن لبـاس
فـاخـر بـا رنـگ هـاى زنـنـده وغـيـرمـعمول ، معمارى عجيب و غريب منزل ، استعمال عطر و ادكلن تند و
بسيار گران قيمت ، تزييناشرافى منزل و اتومبيل ، آراستن جلف و افراطى موى سر، تعويض غيرلازم اثات و
دكوراسيونمـنـزل ، خـريـد اشـياء لوكس و تجمّلى ، گستردن سفره هاى رنگارنگ ، خريد مبلمان و
فرشهاىغـيـر ضـرور بـا قـيمت هاى گزاف و مانند آن ، اسباب آن مى شود كه شخص زبانزد خاص و عامگردد؛ و
اين همان حالتى است كه امير مؤ منان (ع )، مردم را از آن نهى كرده است .