آزمايش انسانها - توحید نسخه متنی

طبقات هستند كه رحمتهاي پروردگار شامل حال آنها مي شود . پس اين سختيها و شدايد را زمينه بسيار مفيدي براي كساني معرفي مي كند كه بتوانند در اين سختيها و شدايد مقاومت و ايستادگي و خويشتن داري كنند . پس اينها فايده دارد ، يعني يك چيزي است كه بشر مي تواند در اين زمينه ها از وجود آنها استفاده زياد كند ، كه قرآن هم آنها را به صورت نويد و بشارت ذكر مي كند . البته به اين مضمون آيه اخير باز هم ما آيات ديگري در قرآن راجع به فوايد گرفتاريها و فتنه ها و شرور و اين طور چيزها داريم : " و نبلوكم بالشر و الخير فتنة و الينا ترجعون " ( 1 ) ما شما را آزمايش مي كنيم ، هم به شرور ( كه مقصود همين بديهاست ، همين چيزهايي كه ضربه به آدم مي زند ) و هم به خيرات و نعمتها ، هم آن مايه آزمايش و امتحان است و هم اين .

اين خيلي جمله عجيبي است ، يعني آن را كه شما " خير " مي ناميد ، صد درصد نبايد بگوييد خير است ، و آن را كه شما " شر " مي ناميد ، صد درصد نبايد بگوييد شر است ، خير بودن واقعي و نهايي خير ، و شر بودن نهايي شربستگي داردبه نحوه استفاده اي كه شما از آن مي كنيد يا به نحوه برخوردي كه با آن مي كنيد . اي بسا يك چيزي خودش خير است ، نعمت است ، ما كه به شما مي دهيم جنبه امتحاني دارد ، ولي وقتي كه به شما داديم ، همين خير بسا هست كه سبب فساد شما بشود .

باز شر هم جنبه امتحاني دارد ، اي بسا همين شر منشأ صلاح شما بشود ، و واقعا هم همين طور است " عسي ان تكرهوا شيئا و هو خير لكم و عسي ان تحبوا شيئا و هو شر لكم " ( 2 ) .

آزمايش انسانها

اما در آزمايشهايي كه در مورد انسانها صورت مي گيرد سه خصوصيت هست . يك خصوصيت اين است كه گاهي آزمايش كننده مي خواهد از اين آزمايش چيزي را استفاده كند ، كه به آنها كار نداريم . مثل يك نفر معلم كه مي خواهد وضع شاگردها را به دست بياورد ،خودش هم نمي داند وضع درسي آنها چگونه است . اول سال ، وسط سال و آخر سال مي خواهد بفهمد كه اين شاگردان درسشان را خوانده اند يا

1. انبياء / 35 .

2. بقره / 216 .