لطفا منتظر باشید ...
خدشه اي بر برهان " محرك اول "
آنچه شايد از همه مهمتر به نظر برسد ، خدشه اي است كه اخيرا وارد كرده اند و آن اين است كه مي گويند فيزيك امروز اين اصل را قبول ندارد كه نفس حركت به عامل و محرك احتياج داشته باشد ، حركت به عامل احتياج ندارد ، بلكه تغيير حركت به عامل احتياج دارد .مقصود از " تغيير حركت " اين است كه وضع حركت عوض شود ، خواه تندتر يا كندتر شود يا تغيير جهت بدهد . آن محركي كه ارسطوئيين ( 1 ) گفته اند غير از آن عاملي است كه فيزيك امروز مي شناسد . در جلسه پيش هم به يك مناسبت ديگري اين بحث پيش آمد و عرض كرديمآنچه كه تجربيات علمي امروز ثابت مي كند ، رابطه حركت است با عامل خارج از وجود متحرك ، در صورتي كه از نظر فلسفي عامل حركت هميشه در داخل جسم متحرك است و عامل خارجي عامل دست دوم است نه عامل دست اول ، و آنچه ارسطو و ارسطوئيين گفته انداگر درست هم نباشد بايد به دليل ديگر درست نباشد نه به دليل آنچه كه در فيزيك امروز گفته مي شود . اين حرفي كه آنها به ارسطو نسبت مي دهند كه " حركت به محرك احتياج دارد " و محرك را هم عامل خارج از وجود جسم مي دانند ، اصلا براي من باوري نيست كه ارسطو چنين حرفي زده باشد تا بعد بوعلي و نيوتن آن را رد كرده باشند .چون ما نمي خواهيم روي اين برهان تكيه كنيم ، به صورت سربسته همين قدر عرض كرديم ، كه بدانيد يك چنين حرفي در دنيا بوده است . اگر بخواهيم وارد هر يك از اين براهين فلسفي بشويم ، خيلي طولاني مي شود ، همين قدر عرض كرديم تا از نظر تاريخي آشنايي مختصري پيدا شده باشد .1. البته ما وقتي مي گوييم ارسطو ، مقصودمان ارسطويي است كه در كتابهاي اسلامي منعكس است ، آن ارسطوي واقعي هر چه گفته است ، من نمي دانم .
