[(1)1 . فتوحات مكيه، باب 366. (2)2 . نورالابصار، ص 341 و 342 . (3)3 . روضة المناظر در حاشيه مروج الذهب، ج 1، ص 294. (4)4 . ينابيع الموده، ج 3، ص 306. (5)5 . اسعاف الراغبين در حاشيه نور الابصار، ص 154. (6)6 . مراصد الاطلاع، ج 2، ص 685. ]
21 ـ شيخ زين الدين عمر بن وردى (متوفاى 749هـ ) «... و حسن عسكرى پدر محمّد منتظر صاحب سرداب دوازدهمين امام شيعه. لقبش قائم، مهدى و حجّت است. ولادت او در سال 255 هجرى اتفاق افتاد...». 22 ـ ابوالعباس احمد بن على قلقشندى شافعى او كه عالمى متخصّص در انساب است، در بيان نسب امام جعفر صادق و فرزندان آن حضرت، فرزندش مهدى(عليه السلام) را از امام عسكرى(عليه السلام) دوازدهمين امام شيعيان به حساب مى آورد كه شيعه معتقد به زنده بودن اوست. از ظاهر عبارت استفاده مى شود كه قلقشندى معتقد به ولادت امام مهدى(عليه السلام) است، ولى اعتقاد به زنده بودن را به شيعه نسبت مى دهد. 23 ـ ابو عبدالله ياقوت حموى او عبارتى شبيه صفى الدين عبدالمؤمن بغدادى آورده است. 24 ـ محمّد امين بغدادى معروف به سويدى او كه از متخصّصان در انساب است، مى گويد: «محمّد مهدى، عمرش هنگام وفات پدر پنج سال بود... شيعه او را همان صاحب شمشيرى مى داند كه قبل از برپايى قيامت قيام خواهد كرد. او را دو غيبت است كه يكى از آن دو از ديگرى طولانى تر است». 25 ـ ابن خلدون مغربى (متوفاى 808هـ ) او مى گويد: «رافضه خلافت را بعد از جعفر بن محمّد به فرزندش موسى كاظم و از او به فرزندش رضا و از او به جواد و از او به على و سپس عسكرى و از او به فرزندش محمّد مهدى منتقل نموده است...». از اين عبارت استفاده مى شود كه ابن خلدون ولادت حضرت(عليه السلام) را قبول دارد، [(1)1 . تتمة المختصر فى اخبار البشر، ج 1، ص 319. (2)2 . نهاية الارب، ص 118. (3)3 . معجم البلدان، ج 3، ص 173. (4)4 . سبائك الذهب، ص 78. (5)5 . تاريخ ابن خلدون، ج 3، ص 361. ]
ولى خلافت او را به شيعه نسبت مى دهد. 26 ـ ابوالتح محمّد بن عبدالكريم شهرستانى (متوفاى 548 هـ ) او مى گويد: «... بعد از حسن عسكرى فرزندش محمّد قائم منتظر ـ كه ساكن سامرا بود ـ نزد شيعه به امامت رسيد. او دوازدهمين امام نزد آنان است». 27 ـ نور الدين ابن صباغ مالكى او در فصل دوازدهم از كتابش مى گويد: «ابوالقاسم محمّد حجت خلف صالح فرزند ابو محمّد حسن خالص، امام دوازدهم است. آن گاه به تاريخ ولادت و دلايل امامت او مى پردازد...». 28 ـ محمّد بن محمود بخارى معروف به خواجه پارسا حنفى وى چنين مى گويد: «از امامان اهل بيت طيبين ابو محمّد حسن عسكرى است... او فرزندى جز ابوالقاسم محمّد منتظر معروف به قائم، حجت، مهدى، صاحب الزمان و خاتم الأئمه بر جاى نگذاشت. ولادتش در شب نيمه شعبان سال 255 هجرى بوده است...». 29 ـ شيخ نور الدين عبدالرحمن جامى حنفى (متوفاى 898هـ ) او حضرت حجت بن الحسن را دوازدهمين امام دانسته است، آن گاه با بيان تاريخ ولادت و احوال و برخى از معجزه هايش، مى گويد: «او كسى است كه زمين را پر از عدل و داد خواهد كرد...». 30 ـ ملاعلى قارى حنفى مكّى (متوفاى 1014هـ ) وى در شرح حديث دوازده خليفه مى گويد: «شيعه دوازده امامى آنها را بر اهل بيت نبوت به طور پياپى منطبق مى كند كه اوّل آنها على(عليه السلام) است و آخر آنها محمّد مهدى [(1)1 . ملل و نحل، ج 1، ص 198 و 199. (2)2 . الفصول المهمه، ص 273. (3)3 . ينابيع الموده، ج 3، ص 171 و 304 (به نقل از فصل الخطاب، خواجه پارسا). (4)4 . شواهد النبوّه ص 404 ـ 408.
] است. رضوان الله عليهم أجمعين». 31 ـ فضل بن روز بهان او در سلام هايى كه بر هر يك از امامان از ذريه رسول خدا(صلى الله عليه وآله) دارد، به اين جا مى رسد: «سلام بر قائم منتظر ابى القاسم...». 32 ـ جمال الدين محمّد بن يوسف زرندى حنفى (متوفاى 750 32 ـ هـ ) او مى گويد: امام دوازدهم صاحب كرامات مشهور، كسى كه قائم به حق و دعوت كننده به راه حقّ است. ولادت امام ابوالقاسم محمّد بن حسن مطابق نقل شيعه، زمان پادشاهى معتمد عباسى، شب نيمه شعبان سال 255 هجرى در سامرا اتفاق افتاده است. مادرش نرجس دختر قيصر روم بود...». 33 ـ قاضى بهلول بهجت افندى «ولادت امام دوازدهم در پانزدهم ماه شعبان سال 255 بود. اسم مادرش نرجس است. براى او دو غيبت است. يكى صغرى و ديگرى كبرى. هر گاه كه خداوند به او اذن دهد ظهور مى كند، آن گاه زمين را پر از عدل و داد خواهد كرد...». 34 ـ حافظ محمّد بن يوسف گنجى شافعى (متوفاى 658هـ ) او در باب 25 از كتاب خود، در بحث از طول عمر حضرت(عليه السلام) مى گويد: «بقايش استبعادى ندارد، زيرا حضرت عيسى و الياس و خضر از اولياى الهى عمر طولانى دارند و نيز دجال و ابليس ملعون از دشمنان خداوند عمر طولانى كردند...». 35 ـ احمد امين مصرى او نيز با اعتقاد به ولادت حضرت مهدى(عليه السلام) فرزند امام عسكرى(عليه السلام) و اين كه شيعه معتقد به امامت او به عنوان دوازدهمين امام است، تنها در امامت آن بزرگواران اشكال [(1)1 . المرقاة فى شرح المشكاة، ج 10، ص 336 و 337. (2)2 . دلائل الصدق، ج 2، ص 370. (3)3 . معراج الوصول الى معرفة فضل آل الرسول. (4)4 . المحاكمة فى تاريخ آل محمّد، ص 246. (5)5 . البيان فى اخبار صاحب الزمان، ص 148. ]
مى گيرد ولى ولادت آن حضرت را قبول مى كند. 36 ـ شيخ الاسلام صدر الدين حموينى
لطفا منتظر باشید ...
