جايگاه زنان در جامعه اسلامي - اسلام و مسلمانان در آمریکا نسخه متنی

جايگاه زنان در جامعه اسلامي

قرآن كريم حقوقي اساسي براي زنان قايل شده و به آنان پايگاهي عطا كرده است كه در زمان حضرت رسول و نزول وحى، هيچ كدام از زنان عصر، واجد آن نبودند، در آثار جديد اسلامي نيز مجدداً بر اين حقوق تأكيد و تصريح شده است كه حقوق زنان در اسلام، در جهت آزادي آنان در كنار قبول مسؤوليت و وظايف مناسب آنان است. از نظر قرآن، برابرىِ زنان و مردان، تضمين شده، بدين معنا كه از هر دوِ آنان وظايف ايماني يكسان خواسته شده و در روز قيامت به يكسان از آنان بازخواست خواهد شد. به علاوه براي زنان وظايف فردي معيّني در نظر گرفته شده است. اين وظايف را فقهاي اسلامي با اتكا به احاديث و سنّت پيامبر اكرم ْ معين نموده اند. يكي از مسائلي كه در نظر غربيان امروز به صورت نوعي بي عدالتي جلوه مي كند، مسأله مهم ارث است كه براي زن نصف مرد در نظر گرفته شده است؛ اما در واقع، همان گونه كه پيش تر نيز اشاره نموديم، اين اصل قرآني متكي بر اين واقعيت است كه در اسلام، مرد متكفل مخارج خانواده شناخته شده است.

برخي از مطالعات انجام شده در خصوص تاريخ صدر اسلام حاكي از اين است كه، درعصر حضرت رسول و اوايل حكومت اسلامى، زنان مشاركت ناچيزي در زندگي روز مره جامعه اسلامي داشته اند و بيش تر در انزوا بوده اند و حتي در مساجد نيز حضور نمي يافتند. در تمام طول قرن بيستم بسياري از مسلمانان و حكومت هاي اسلامي تلاش كرده اند كه اين وضع را تغيير دهند و زنان را در متن فعاليت هاي گوناگون جامعه باز گردانند. آنان معتقدند كه، زنان در گذشته نيز همواره اين حق را داشته اند، ولي از آنان دريغ شده است. از اين رو، در بسياري از جوامع اسلامى، روز به روز فرصت هاي بيش تري براي زنان فراهم مي شود تا هم بتوانند تحصيل كنند و هم به كارهاي گوناگون بپردازند. در عين حال، به خصوص در دهه اخير در بيش تر نقاط جهان اسلامى، متفكران اسلامي مسأله خانواده را به عنوان حصن و مأمن ارزش هاي اسلامي مجدداً مطرح ساخته اند و خانواده را هسته اصلي جامعه اسلامي به شمار مي آورند. اجتماعي كه در آن ارزش هاي اسلامي مي تواند و بايد تجلي يابد. بدين ترتيب پوشش اسلامي (حجاب) كه ممكن است در نظر يك غربي نوعي غل و زنجير برپاي آزادىِ زن به شمار آيد، در واقع نشانه انتخاب آزادانه خود زنان مسلمان براي بازگشت به هويّت اسلامي و انتخابي آگاهانه است تا در عين حفظ ارزش هاي اسلامى، در زمينه آموزش فرزندان وظايف خود را به عنوان همسر و مادر خانواده انجام دهند.