برخي از مساجد و مراكز اسلامي عمده در ايالات متحده آمريكا به وضوح گرايش به آن دارند كه هم از نظر وسعت ظاهري و هم از نظر ميزان توانايي در جلب تعداد هر چه بيش تر مسلمانان، از مليت هاي گوناگون، پيشرفت كنند تا به اين ترتيب آن مسجد يا مركز بزرگ، محل تجمع عموم مسلمانان نواحي اطراف باشد. از سويي ديگر، چنانچه چنين وسعتي به معناي از دست دادن هويت مسجد به عنوان مركزي جهت تجمع گروه خاصي از مسلمانان باشد، مساجد كوچك گرايشي به اين گونه گسترش ندارند.همان گونه كه قبلاً نيز يادآور شديم غالب اين مساجد، محلي براي تجمع و حفظ هويت قومي - ملي يك گروه بنا شده اند، نظير همان وضع وفضايي كه در برخي از كليساهاي خاص اقليت هاي قومي مشاهده مي شود؛ زيرا در اين مساجد وكليساها علاوه بر مسأله عبادت و تشكيل جلسات دعا و نيايش، افراد براي حفظ هويت قومى، ملّي و زباني خود گرد هم مي آيند، تا بدين وسيله هم زبان و فرهنگ خود را داير و پويا نگه دارند و هم از نظر مليت منسجم و جوش خورده باقي بمانند. وانگهي اين مسأله واقعيت دارد كه در بسياري از نواحي محل اقامت مسلمانان، مسجد تنها راه ورود به جامعه و باز كردن جاي مناسب در آن است. مسجد مشخصاً در حفظ هويّت اقليت ها نقش عمده دارد.تجارب گذشته در زمينه ادغام سازمان مساجد مربوط به قوميت ها و مليت هاي گوناگون نشان مي دهد كه، تحقق اين امر با مشكلات زيادي روبه روست. برخي از مسلمانان از اين كه (مسجد آنان) به دست مهاجران مسلمان ساير كشورهاي اسلامي اداره شود ناراضي اند. مسجد اصولاً براي گرد هم آوردن افراد يك مليت تأسيس شده است. در مواردي كه افراد متعلق به يك مليت به نحوي يا به دليلي از كادر مديريت يك مسجد كنار گذاشته مي شوند، آنان مي كوشند در نزديكي همان مسجد قبلى، مركز تازه اي درست كنند؛ زيرا عمدتاً در اين مساجد است كه تسهيلات و خدمات مورد انتظار اقليت ها تأمين مي شود. مسأله وحدت ملي و زباني تا آن جا اهميت دارد كه گاهي نمازگزاران در خواست مي كنند كه خطبه هاي مذهبي نيز به زبان معيّني ايراد شود. در برخي جاها، اعضا در نحوه اداره مجامع و مسأله حجاب و پوشش ظاهر تقاضاهاي ويژه خود را دارند.در برخي مناطق ايالات متحده بويژه شهرهاي بزرگي كه جمعيت هاي قابل ملاحظه اي از مسلمانان را در بر دارد، وضع به گونه اي ديگر است. در اين مناطق تعداد زيادي مسجد و مركز اسلامي بزرگ وجود دارد كه بيش از دو سال از تاريخ تأسيس آنها مي گذرد و به اعضاي خود در مناطق نسبتاً وسيعي خدمات مي دهد. علاوه بر آنها، مساجد و مراكز جديدي به سرعت و با شتاب در حال احداث است كه بيش تر براي تأمين آموزش قرآن و عربي مورد استفاده قرار مي گيرند. اين مراكز و مساجد، نسبت به آنهايي كه پيش تر بدان اشارت رفت كم تر جنبه قومي - ملي دارند و بيش تر به گروه هاي حرفه اي و نژادي خدمات و آموزش مي دهند. تعدد مساجد در يك ناحيه موجب شده است كه مسلمانان مثل روزهايي كه به خريد مي روند، دوره بگردند و به همه مساجد سر بزنند تا سازمان و برنامه هر كدام را كه مطابق سليقه و نياز خود يافتند انتخاب كنند و عضو آن بشوند. از آن جا كه مساجد فعاليت هاي گوناگوني دارند، براي جلب اعضاي بيش تر با يكديگر رقابت دارند و براي پيشي جُستن از يكديگر تلاش مي كنند تا حتي الامكان برنامه هاي خود را بهتر و جالب تر سازند. از برگزاري مراسم نماز جماعت يك شنبه ها گرفته تا كيفيت برنامه آموزشي و ساعات فعاليت روزانه، در يكي از شهرهاي مورد مطالعه اين پژوهش تعداد مساجد به اندازه اي زياد است كه برخي از مسلمانان منطقه در دو يا چند مسجد عضو هستند و علل اين امر را تمايل به استفاده از فعاليت هاي متنوّع، كيفيت خطبه هاي امام جماعت و برنامه هاي آموزشي ذكر كرده اند.
لطفا منتظر باشید ...
