رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) اسوه همه انسانها - جام معرفت نسخه متنی

رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) اسوه همه انسانها

انسان سالك إلي الله همواره نيازمند اسوه و الگوست تا عقايد و اخلاق و رفتار خود را بر عقيده و خلق و كردار او منطبق كند و چون رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) از لحاظ علمي و عملي سرآمد همه راهيان به سوي حق است، اسوه همگان قرار مي گيرد و قلمرو اسوه بودن او همسان منطقه رسالت او، جهاني خواهد بود. خداي سبحان حضرت رسول(صلي الله عليه و آله و سلم) را ابتدا به آداب خاص متأدب ساخت و سپس او را اسوه ديگران قرار داد و تمام جوامع بشري را به اقتداي به وي امر كرد. همه اوامر علمي و عملي آن حضرت خواه در معراج و خواه در غير معراج و خواه به صورت وحي قرآني و خواه به صورت الهام و حديث قدسي، به عنوان تعليم كتاب و حكمت و تأديب به ادبهاي الهي است. رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) نيز در قبول آن مواهب غيبي، قابليت تمام داشت و همه فيضهايي را كه از مبدأ تام الفاعليه تنزّل يافت دريافت كرد؛ مانند: (خذ العفْو وَأْمُرْ بالْعرف وأعرضْ عن الجاهلين)[1]و (ومن الّيل فتهجّد به نافلة لك عسي أن يبعثك ربّك مقاماً محموداً)[2]

همچنين آياتي كه كمالهاي علمي و عملي را دربر دارند، مانند: «شرح صدر»، «تلقي قرآن از نزد خداوند به عنوان اُم الكتاب»، «استقامت در برابر هر سانحه سنگين و رويداد دردناك»، «هجرت و جهاد»، «اجتهاد»، «قيام به قسط و عدل و انصاف» و…، همگي نشانه كمال انساني حضرت رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) است. آنگاه خداي سبحان به تخلق آن حضرت به خُلق عظيم الهي اشاره كرد و فرمود: (وإنّك لعلي خُلُقٍ عظيم)[3]). گرچه اين آيه، قبل از بسياري از آيات ديگر كه شارحِ اخلاقِ برجسته آن حضرت است نازل شده، ولي سير طولي بحث و نظم صناعي آن، همين است كه قبلا اصل اتصاف به كمال حاصل شود، سپس تصديق به خلق عظيم محقّق گردد. به هر تقدير، چون رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) داراي خلق عظيم است، سنّت و سيرت و همه شئون زندگي آن حضرت، اسوه همه سالكان است، مگر آن كه دليلي بر اختصاص در مورد وصف يا فعل معين اقامه گردد: (لقدْ كان لكمْ في رسول الله اسوة حسنة لمن كان يرجوا الله واليوم الاخر وذَكَرَ الله كثيراً)[4]، (وما اتاكم الرّسول فخذوه وما نهاكم عنه فانتهوا واتّقوا الله إنّ الله شديد العقاب).[5] سرّ آنكه بايد همه اوامر و نواهي آن حضرت را امتثال كرد اين است كه طبق آيه (الّذين يتّبعون الرّسول النبيّ الا مّي الّذي يجدونه مكتوباً عندهم في التّوراة والإنجيل يأمرهم بالمعروف ويَنهاهم عن المنكر ويُحلّ لهم الطيّبات ويحرّم عليهم الخبائث ويضع عنهم إصرهم والأغلال الّتي كانت عليهم فالّذين امنوا به وعزّروه ونصروه واتّبعوا النور الذي انزل معه أولئك هم المفلحون)[6]، همه رهنمودهاي آن حضرت بر اساس مصالح و حكمتهاي الهي است كه ضامن كمال همه انسانها در همه ابعاد و جهات علمي و عملي خواهد بود.

مأخذ: صهباي حج، ص 196.

[1] ـ سوره اعراف، آيه 199.

[2] ـ سوره إسراء، آيه 79.

[3] ـ سوره قلم، آيه 4.

[4] ـ سوره احزاب، آيه 21.

[5] ـ سوره حشر، آيه 7.

[6] ـ سوره اعراف، آيه 157.