رابطه تلبيه و رهبانيت در اسلام - جام معرفت نسخه متنی

رابطه تلبيه و رهبانيت در اسلام

رسول اكرم(صلي الله عليه و آله و سلم) درباره تلبيه فرمود: رهبانيت امّت من جهاد در راه خدا و تكبير در هر بلندي و اوج است: «ابدلنا بها الجهاد والتكبير علي كل كل شرف»[1]. «تكبير در هر بلندي»، ناظر به ذكر تلبيه است كه زائران بيت الله به هر بلندي كه مي رسند،با صداي رسا مي گويند: لبّيك. اين رهبانيّت محمود و ممدوح است كه خداي سبحان انسانها را بدان فرا خواند: (وإيّاي فارهبون)[2]. راهب واقعي از خداي سبحان مي هراسد و خوف او از خداوند خوف عقلي است و همواره نسبت به او حريم مي گيرد، نه خوف نفسي. منظور از اين حريم گرفتن و حرمت نگهداشتن، فاصله زماني يا مكاني نيست؛ زيرا خدا با همه افراد و در همه شرايط بدون امتزاج حضور و ظهور دارد: (وهو معكم أين ما كنتم)[3]. اگرچه درباره انسانها مثلا مي توان گفت: استاد را احترام كنيد؛ يعني حريم بگيريد، كنار استاد يا بالاتر از او ننشينيد، بلكه مقداري پـايين‌تر بنشينيد. ليكن اين گونه اداي احترام درباره خداي سبحان متصور نيست. پس احترام خداوند به معناي حريم گيري اعتقادي نسبت به اوست؛ يعني انسان بايد آن گونه در پيشگاه حق كُرنِش كند كه غير او را نبيند و به غير او تكيه نكند و دل نبندد و بگويد: فرمان تو را اجابت كرده و به حضورت آمدم: «لبّيك...». چنين حج گزاري راهب خداست: (وإيّاي فارهبون)، و حجّي كه رهبانيّت محمود و ممدوح خوانده شده، همين خواهد بود[4].

مأخذ: صهباي حج، ص 371.

[1] ـ محجّة البيضاء، ج 2، ص 197.

[2] ـ سوره بقره، آيه 40.

[3] ـ سوره حديد، آيه 4.

[4] ـ بحار، ج 14، ص 277.