لطفا منتظر باشید ...
استدلال براي كمي فرزند به قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ مردود ميباشد
ديده شده‌است كه بعضي از غير مطّلعين براي رجحان كاهش فرزند استدلال كرده‌اند به روايت «نهج البلاغة»: قِلَّةُ الْعِيَالِ أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ . [157] «كمي افراد نانخور انسان يكي از دو وسيله توانگري ميباشد.»و ندانسته‌اند كه: عيال در لغت عرب به معني فرزند نيست ؛ چه بسا فرزنداني كه نانخور انسان نيستند، و چه بسا عائله‌اي كه فرزند نمي‌باشند. عيال به معني نانخور و در تحت عيلوله و مخارج انسان در آمدن است ؛ مانند خادم و خادمه و شاگردان كسب و غلام و كنيز و ميهمانان وارد بر انسان، و تكفّل مخارج بسياري از اقوام و محارم و زوجه و امثالها كه تحت مخارج و عيلوله انسان زيست ميكنند. بنابراين نسبت ميان عيال و اولاد، نسبت عموم و خصوص مِن وجه ميباشد. ومنافات ندارد كه ترغيب به كثرت فرزندان شده باشد ؛ با وجود اين، توصيه شده باشد كه هر چه انسان بتواند افراد تحت عيلوله خويشتن را تقليل كند يك گونه توانائي و توانگري را حائز گرديده است. اين از يك ناحيه.و از ناحيه ديگر، در جمله أَحَدُ الْيَسَارَيْنِ، ترغيبي و تحريضي بدان نيست ؛ بلكه توانگري براي انسان از دو راه تحصيل ميشود: يكي از راه كسب مال و صرف آن بر عائله كثيره ؛ و ديگري حصر عائله در قلّت با وجود قلّت مال. هر كدام را ميخواهي انتخاب كن ! هذا أوّلاً .و ثانياً ايشان توجّه نكرده‌اند به گفتار ديگر مولي الموحّدين أميرالمؤمنين عليه السّلام قبل از اين حكمت كه مي‌فرمايد:
تَنْزِلُ الْمَعُونَةُ عَلَي قَدْرِ الْمَئُونَةِ . [158]«كمك و مساعدت آسماني به مقدار مؤونه زندگي و مخارج لازم فرود
مي‌آيد.»
