سیری در سیره ائمه اطهار نسخه متنی

زمان حضرت كه آخر دوره بني اميه و اول دوره بني العباس بود ، يك فرصت مناسب سياسي به وجود آمده بود ، بني العباس از اين فرصت استفاده كردند ، چگونه شد كه حضرت صادق نخواست از اين فرصت استفاده كند ؟
و فرصت از اين راه پيدا شده بود كه بني اميه تدريجا مخالفانشان زياد مي شد ، چه در ميان اعراب و چه در ميان ايرانيها ، و چه به علل ديني و چه به علل دنيايي .

علل ديني همان فسق و فجورهاي زيادي بود كه خلفا علنا مرتكب مي شدند

. مردم متدين شناخته بودند كه اينها فاسق و فاجر و نالايق اند ، به علاوه جناياتي كه نسبت به بزرگان اسلام ومردان با تقواي اسلام مرتكب شدند . ( اين گونه قضايا تدريجا اثر مي گذارد ) . مخصوصا از زمان شهادت امام حسين اين حس تنفر نسبت به بني اميه در ميان مردم نضح گرفت و بعد هم كه قيامهايي بپا شد - مثل قيام زيد بن علي بن الحسين و قيام يحيي بن زيد بن علي بن الحسين - وجهه مذهبي اينها به كلي از ميان رفت

. كار فسق و فجور آنها هم كه شنيده ايد چگونه بود . شرابخواري و عياشي و بي پرده اين كارها را انجام دادن وجهه اينها را خيلي ساقط كرد . بنابراين از وجهه ديني ، مردم نسبت به اينها تنفر پيدا كرده بودند . از وجهه دنيايي هم ، حكامشان ظلم مي كردند
، مخصوصا بعضي از آنها مثل حجاج بن يوسف در عراق و چند نفر ديگر در خراسان ظلمهاي بسيار زيادي مرتكب شدند . ايراني ها بالخصوص ، و در ايراني ها بالخصوص خراساني ها ( آن هم خراسان به مفهوم وسيع قديمش ) يك جنب وجوشي عليه خلفاي بني اميه پيدا كردند . يك تفكيكي ميان مسأله اسلام ومسأله دستگاه خلافت به وجود آمد .

مخصوصا برخي از قيامهاي علويين فوق العاده در خراسان


اثر گذاشت ، با اينكه خود قيام كنندگان از ميان رفتند ولي از نظر تبليغاتي فوق العاده اثر گذاشت . زيد پسر امام زين العابدين در حدود كوفه قيام كرد . باز مردم كوفه با او عهد و پيمان بستند و بيعت كردند و بعد و فادار نماندند جز عده قليلي ، و اين مرد به وضع فجيعي در نزديكي كوفه كشته شد و به شكل بسيار جنايتكارانه اي با او رفتار كردند ، با آنكه دوستانش شبانه نهر آبي را قطع كردند و در بستر آن قبري كندند
و بدن او را دفن كردند و دو مرتبه نه را در مسيرش جاري كردند كه كسي نفهمد قبر او كجاست ، ولي در عين حال همان حفار گزارش داد ، و بعد از چند روز آمدند بدنش را از آنجا بيرون آوردند و به دار آويختند و مدتها بر دار بود كه روي دار خشكيد ، و مي گويند چهار سال بدن او روي دار ماند . زيد پسري دارد جوان به نام يحيي . او هم قيامي كرد و شكست خورد و رفت به خراسان .

رفتن يحيي به خراسان ، اثر زيادي در آنجا گذاشت

. با اينكه خودش در جنگ با بني اميه كشته شد ولي محبوبيت عجيبي پيدا كرد . ظاهرا براي اولين بار براي مردم خراسان قضيه روشن شد كه فرزندان پيغمبر در مقابل دستگاه خلافت اينچنين قيام كرده اند . آن زمانها اخبار حوادث ووقايع به سرعت امروز كه نمي رسيد

، در واقع يحيي بود كه توانست قضيه امام حسين و پدرش زيد و ساير قضايا را تبليغ كند ، به طوري كه وقتي كه خراساني ها عليه بني اميه قيام كردند - نوشته اند - مردم خراسان هفتاد روز عزاي يحيي بن زيد را بپا نمودند . ( معلوم مي شود انقلابهايي كه اول به نتيجه نمي رسد ولي بعد اثر خودش را مي بخشد چگونه است ) . به هر حال در خراسان زمينه يك انقلاب فراهم شده بود ، البته نه يك انقلاب


صد در صد رهبري شده ، بلكه اجمالا همين مقدار كه يك نارضايتي بسيار شديدي وجود داشت .