لطفا منتظر باشید ...
تبليغ گسترده غدير با فرهنگ مكتوب
در يك نگاه به فرهنگ مكتوب غدير، جلوه هاى آن را به صورتهاى مختلفى مى بينيم. كتابهاى بزرگ و كوچك، جزوه ها، بروشورها، مقالات مجلات و روزنامه ها،برنامه هاى علمى كامپيوترى، خطاطى هاى زيبا در كاشى ها و تابلوها و بصورت كارتها و پوسترها.اين روند هر ساله اوج بيشترى از خود نشان مى دهد، و در ظل عنايت حضرت بقيةاللَّه الاعظم عجل اللَّه فرجه آثار عميق خود را در ابلاغ پيام غدير به اثبات رسانده است.
اولين كتابها در موضوع غدير
سه كتاب را بايد به عنوان اولين كتابهايى نام برد كه ماجراى غدير را ثبت كرده اند:1. 'كتاب على عليه السلام'، كه نوشته ى اميرالمؤمنين عليه السلام از املاى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله است، و اين كتاب از ودايع امامت است كه جز معصومين عليهم السلام كسى به آن راه ندارد. شخصى به نام 'معروف' خدمت امام باقر عليه السلام رسيد و داستان غدير را به نقل از ابى الطفيل براى حضرت نقل كرد. حضرت آن را تأييد كرد و فرمود: 'اين مطلب را در كتاب على عليه السلام ديده ايم و نزد ما صحيح است'. [ بحار الأنوار: ج 37 ص 121 ح 15. عوالم العلوم: ج 3:15 ص 44. ]
2. اولين كتاب از تأليفات بشرى كه مسئله ى غدير را در خود ثبت كرده 'كتاب سليم بن قيس الهلالى' است. اين كتاب كه در سالهاى اوليه ى بعد از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله تأليف شده و مؤلف آن در سال 76 هجرى درگذشته، دور از چشم غاصبين خلافت در موارد مختلف كتاب خود مسئله ى غدير را آورده و حتى در يك حديث مستقل ماجراى غدير را به طور كامل منعكس نموده است. اين يادگار هزار و چهار صد ساله هم اكنون موجود است و متن عربى و ترجمه فارسى و اردو و انگليسى آن بارها چاپ شده است. [ الغدير: ج 1 ص 66 و 159 و 232، ج 2 ص 34. كتاب سليم: مقدمه. ]
3. اولين كتاب مستقلى كه در موضوع غدير تأليف شده، 'خطبة النبى صلى اللَّه عليه و آله يوم الغدير'، از عالم بزرگ ادبيات عرب خليل بن احمد فراهيدى متوفاى سال 175 است كه خطبه ى مفصل پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در غدير را آورده است. اگر چه اين كتاب امروزه مفقود است، ولى نام و خصوصيات آن در تاريخ ثبت شده است. [ الذريعة: ج 5 ص 101. ]
مراحل چهارگانه فرهنگ غدير در تاريخ
مسير فرهنگى غدير- كه چهارده قرن را پشت سر گذاشته است- به طور كلى مى توان در چهار مرحله ترسيم نمود:روايت
در طول قرن اول هجرى كه تدوين معارف اسلام ممنوعيت رسمى داشت و اگر هم كتابى نوشته مى شد مخفيانه بود و يا اگر نوشته اى مجوز پيدا مى كرد فقط اراجيف غاصبين خلافت بود كه انتشار مى يافت، در چنان جوّى بهترين كتاب براى غدير سينه هاى امين و حافظه هاى قوى افراد بود كه به خوبى توانست اين راه صد ساله را بپيمايد و اين وديعه ى آل محمد عليهم السلام را در خود حفظ كند.بيش ازصد و بيست نفر از صحابه و عده ى بسيارى از تابعين، واقعه ى غدير را در محافل بيان مى كردند و آن را به نسلهاى بعد از خود انتقال مى دادند. به طورى كه زيد بن ارقم و حذيفة بن يمان متن كامل خطبه ى غدير را كه بيش از يك ساعت به طول انجاميده، حفظ كرده و براى مردم بازگو كرده اند.
از سوى ديگر صاحب غدير اميرالمؤمنين عليه السلام براى اتمام حجت و براى آنكه نسلهاى آينده راه خود را بيابند، در اجتماعات مختلف مردم و در مناسبتها و فرصتهاى گوناگون حتى در بحبوحه ى جنگ صفين مسئله ى غدير را مطرح مى ساخت و درباره ى آن از شاهدان عينى اقرار مى گرفت.
فاطمه ى زهرا عليهاالسلام در عمر كمتر از سه ماهه ى خود پس از رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله بارها جريان غدير را براى مردم متذكر شد و تعجب خود را از چنين جوّ ظلمانى فرهنگى اعلام فرمود.
ائمه عليهم السلام نيز از هر فرصت مناسبى براى تبليغ پيام غدير استفاده كرده و آن را براى مردم بيان مى كردند، تا آنجا كه امام باقر عليه السلام متن كامل خطبه ى غدير را براى مردم بازگو فرمود و امام رضا عليه السلام مناظراتى در اين باره برقرار نمود.
از سوى ديگر اصحاب ائمه عليهم السلام حاملان پيام غدير بودند، و در حضور امامان عليهم السلام اقدام به حفظ و نشر غديرنمودند.
شعر شاعران نيز نقش مهمى در حفظ غدير در طول زمانهاى ظلمانى داشته چه آنكه قالب شعر محفوظتر است و مردم علاقه ى خاصى به آن دارند. از ساعتى كه خطبه ى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله پايان يافت حسان بن ثابت اولين شعر را در حضور آنحضرت سرود و دليل روشنى شد تا شاعران در طول چهارده قرن با هنر خود غدير را حفظ كنند و براحتى به نسلهاى بعد برسانند.
اينها شكلهاى مختلف فرهنگى بود كه غدير را در قرن اول حفظ كرد و البته اين طرق در قرنهاى بعد نيز ادامه يافت. تنها اثر مكتوبى كه در قرن اول درباره ى غدير شناخته شده همان 'كتاب سليم' است كه ذكر شد.
