تعليم و تعلم زنان
با اينكه زنان مجموعا وضع ناگواري داشته اند ، گاهي به جريانات تاريخي بر مي خوريم كه نشان مي دهد برخي زنان از نظر تحصيلات عاليه مقام شامخي داشته اند . محققين يك كتاب حقوقي را كه در آن عهد نوشته شده است نام مي برند به نام " ماديگان هزار داذستان " يعني گزارش هزار فتواي قضائي ، قسمتي از اين كتاب موجود است و برخي از محققان اروپايي از قبيل بارتلمه آن را ترجمه و چاپ كرده اند . در اين كتاب نام گروهي از قضات آن عهد آمده است ، و البته منابع حقو قي آن عهد اوستا و زند بوده است . در اين كتاب داستاني آمده است مبني بر اينكه : يكي از قضات در موقعي كه به محكمه مي رفت ، پنج زن او را احاطه كردند ، و يكي از آنها سؤالاتي از او نمود راجع به بعضي از مواد مخصوصه از باب گروو ضمانت ، همين كه به آخرين سؤال رسيد قاضي جوابي نداشت .يكي از زنان گفت اي استاد مغزت را از اين بابت خسته مكن و بي تعارف بگو نمي دانم . بعلاوه ، ما خود جواب آن را در شرحي كه " گلوگان اندر زبذ " نوشته است خواهيم يافت ( 1 ) . آيا اين داستان مي تواند دليل بر اين باشد كه زنان آن دوره از تعليمات عمومي بهره مند بوده اند ؟ همان طور كه بارتلمه تحقيق كرده است و تحقيقات او درباره حقوق زن در1. ايران در زمان ساسانيان ، صفحه . 440